تأثیرِ عدالت توزیعی در نظام پرداخت بر عملکرد کارایی کارکنان از منظرِ قرآن کریم

امیری, محمد; نادری قمی, محمد مهدی

doi:10.22034/qve.2025.10020

تأثیرِ عدالت توزیعی در نظام پرداخت بر عملکرد کارایی کارکنان از منظرِ قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ پژوهشگر و دانش آموخته دکتری قرآن و علوم گرایش مدیریت، جامعة المصطفی ص العالمیة

² دانشیارمؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

10.22034/qve.2025.10020

چکیده

نظام‌‌پرداخت که جایگزین واژه‌‌های نظام‌‌جبرانِ‌‌خدمات و سیستم‌‌پرداخت و پاداش شده، شامل حقوق، دستمزد و مزایای نقدی و غیر نقدی می‌‌شود. در آن، نوع شغل و توانایی‌‌های‌‌شاغل و سِمت‌‌های‌‌رسمی و شیوه و شرایط و بهبود انجام کار؛ در محورِ توجه قرارگرفته‌‌اند. ازآنجاکه فعالیت‌‌های‌‌کارکنان که حیاتی‌‌ترین سرمایه‌‌ی‌‌سازمان‌‌ها می‌‌باشند، رابطه‌‌ی معناداری با نظامِ‌‌پرداخت‌‌عادلانه دارد، هدفِ اساسی پژوهش؛ تبیین تأثیرعدالت‌‌توزیعی در این نظام‌‌ بر کارایی‌‌کارکنان از منظر قرآن است. با توجه به‌‌این‌‌که موضوع از نوع اکتشافی می‌‌باشد، تحقیق با شیوه‌‌ی آمیخته انجام‌شده است. بر اساسِ روش‌‌منتخب، نخست داده‌‌ها جمع‌‌آوری و سپس سنجه‌‌ها و عناصر آن‌‌ها با نگرش قرآن‌‌بنیان و با ماهیت نظریه‌‌پردازی به تجزیه‌وتحلیل گرفته‌شده است. یافته‌‌ها نشان می‌‌دهد از منظر ‌‌اسلام، به موضوع فراتر از تئوری‌‌های موجود، اهتمام شده و برای ایجاد آن باید مجموع مبانی، و معیارها و مؤلفه‌‌های مادی و معنوی ‌‌مؤثر در افزایش‌‌کارایی، در کانون توجه قرارگیرند. بر همین اساس مباحث آن در ذیل اولویت‌‌های فردی (تعهد و برابری) و سازمانی (تجربه و تناسب و...) دسته‌‌بندی و نتایج و برآیند نهایی حاکی از آن است که میان توزیعِ‌عادلانه‌ی حقوق و مزایا با کارایی‌‌ رابطه‌‌ی‌‌مستقیم و مثبت وجود دارد و تحقق این مهم نیازمند ایجاد نظام‌‌پرداختِ دادگرانه در همه‌ی ابعاد و زمینه‌ها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

قرآن و علوم با گرایشهای اقتصاد پزشکی حقوق و...

عنوان مقاله [English]

The Impact of Distributive Justice in the Compensation System on Employee Efficiency from the Perspective of the Holy Quran

نویسندگان [English]

Mohammad Amiri Amiri ¹
Mohammad Mahdi Naderi Qomi ²

¹ Researcher and PhD student in Quran and Management Sciences, Al-Mustafa Al-Alamiyah Society

² . Associate Professor, Imam Khomeini Educational and Research Institute.

چکیده [English]

A compensation system encompasses salaries, wages, and both monetary and non-monetary benefits. A fair payment system is structured based on job type, occupational competencies, official positions, and work improvement conditions. Since employee activities—recognized as the most critical organizational asset—are significantly linked to compensation structures, this study aims to explain the impact of distributive justice in the compensation system on employee efficiency from a Quranic perspective. Given the exploratory nature of this subject, the research employs a mixed-method approach. Initially, data were collected, and then elements and metrics were analyzed using qualitative methods and a theoretical framework. The findings demonstrate that the Quran addresses this subject beyond existing theories, emphasizing the integration of both material and spiritual foundations, components, and criteria that enhance employee efficiency. Accordingly, the discussion is categorized into individual priorities (such as commitment and equality) and organizational priorities (such as experience, proportionality, etc.). The final results indicate a direct and positive correlation between fair compensation distribution and employee efficiency. Achieving this goal necessitates the establishment of a comprehensive and just compensation system that aligns with Quranic principles.

کلیدواژه‌ها [English]

Quranic Approach
Distributive Justice
Compensation System
Employee Efficiency
Workforce

مراجع

فهرست منابع
1. قرآن کریم.
2. نهج‌البلاغه.
3. آلوسی، سیدمحمود، روح‌‌المعانی، بیروت، دارالکتب العلمیه 1415.
4. الوانی، سیدمهدی وحمید کاظمی، نظام‌‌های حقوق و دستمزد، برای دانشجویان رشته مدیریت، نشر مؤلف 1380.
5. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بی‌جا، بی‌‌تا.
6. ابن‌بابویه صدوق، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین 1362.
7. ابن کثیر دمشقى، اسماعیل، تفسیرالقرآن، بیروت، دار الکتب العلمیة 1419.
8. بروجردی، حسین، جامع أحادیث، تهران، فرهنگ سبز 1386.
9. کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه 1407.
10. کاظمی، حمید، مدیریت امور کارکنان، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی 1380.
11. کراجکی، علی، معدن الجواهر، تهران، المکتبة المرتضویة 1353.
12. صدوق، محمد، من‌‌لایحضره‏ الفقیه، قم، جامعه مدرسین 1413.
13. سبحانی، جعفر، مبانی حکومت اسلامی، قم، کتابخانه امیرالمؤمنین، بی‌‌تا.
14. سبحانی، جعفر، تفسیر سوره فرقان، قم، بوستان کتاب 1380.
15. سید قطب، ابراهیم شاذلی، فى ظلال القرآن، بیروت- قاهره، دارالشروق 1412.
16. سید جوادین، سیدرضا، مرور جامع بر مفاهیم اساسی نظریه‌‌های مدیریت و سازمان، تهران، نگاه دانش 1388.
17. رضائیان، علی، انتظار عدالت و عدالت در سازمان، تهران، سمت 1389.
18. رضائیان، علی، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت 1388.
19. مانتانا، پاتریک، فرهنگ فراگیر دانش مدیریت، ترجمه، سهراب خلیلی شورنی، تهران، هما 1384.
20. مورهد، گریفن، رفتارسازمانی، ترجمه سیدمهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، تهران، نشر مروارید، بی‌‌تا.
21. مطهری، مرتضی، عدل الهی، قم، انتشارات صدرا، چاپ هفدهم 1380.
22. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة 1374.
23. مستغیث، حمید، محاسبات حقوق و دستمزد، تبریز، گنج‌‌حضور 1398.
24. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، قم، جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه 1417.
25. طبری، محمد، جامع‌‌البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، دار المعرفه 1412.
26. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، ناصرخسرو 1327.
27. Bench, S., Day, T., “The user experience of critical care discharges: a metasynthesis of qualitative research”, International journal of nursing studies, 47(4): 487-499, p488 2010.
28. Morgan, D. L., “Practical Strategies for Combining Qualitative and Quantitative Methods: Applications to Health Research”, Qualitative Health Research, 8(3): 362-376 1998.