سبک زندگی اسلامی و غربی؛ مبانی و رویکردها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

سبک زندگی، از مباحث مهم در علوم جامعه‌شناسی، علوم تربیتی، علوم اخلاقی و علوم اقتصادی است. مفهوم سبک زندگی را برای تبیین رفتارهای فرهنگی - اجتماعی به‌کار می‌برند که نوعاً نشانگر واقعیت پیچیده رفتارها و حتی نگرش در جامعه است. مراد از سبک زندگی اسلامی، آن نوع از سبک زندگی است که از آموزه­های قرآن و روایات سرچشمه گرفته است. در این مقاله، پس از اشاره به پیشینۀ پژوهش، سبک زندگی کنونی مسلمانان در مواجهه با غرب فرهنگی مطرح شده، سپس مبانی سبک زندگی اسلامی در سه بخشِ «ایمانی و گرایشی»، «رفتاری» و «فرهنگی و اجتماعی» ذکر گردیده و پس از آن مبانی سبک زندگی غربی در سه قالب «لذت‌گرایی»، «قدرت‌گرایی» و «نفع‌گرایی» معرفی شده است. این مقاله که با روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته وبه این نتیجه رسیده که قرآن توانسته است از طریق سازماندهی و شکل‌دادن به زندگی روزمره جامعۀ اولیۀ مسلمانان به‌لحاظ مادی و معنوی در تمام ابعاد زندگی وارد شود و قرآن را در یک بازۀ زمانی کوتاه به محیط‌های فرهنگی - اجتماعی متفاوتی معرفی کند که جامعیت این کتاب آسمانی به‌گونه‌ای است که برای سبک زندگی اسلامی انسان معاصر نیز الگو و منبعی اساسی شمرده می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ISLAMIC AND WESTERN LIFESTYLE; BASICS AND APPROACHES

نویسنده [English]

  • Mohammad Javad Eskandarloo
Associate Professor of Al-Mustafa International University
چکیده [English]

 
ABSTRACT
Lifestyle is one of the most important topics in sociology, educational sciences, ethics and economics. They use the concept of lifestyle to explain socio-cultural behaviors that typically reflect the complex reality of behaviors and even attitudes in society. Islamic lifestyle refers to the type of lifestyle that has originated from the teachings of the Qur'an and hadiths. In this article, after referring to the research background, the current lifestyle of Muslims in the face of the cultural West is discussed, then the basics of the Islamic lifestyle are mentioned in three sections: "faith and inclination", "behavior" and "cultur and socity". Then the foundations of the Western lifestyle have been introduced in three ways: "hedonism", "powerism" and "utilitarianism".
This article, which has been studied by descriptive-analytical method, has come to the conclusion that the Qur'an has been able to enter into all aspects of life both materially and spiritually by organizing and shaping the daily life of the early Islamic community and introduce the Qur’an to different socio-cultural environments in a short period of time. The comprehensiveness of this divine book is such that it is considered as a model and a source for the Islamic lifestyle of contemporary man.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Islamic life
  • Quranic Principles of life
  • Western culture
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن أبی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج‌البلاغه، انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، قم: 1404.
  3. استیس، والتر، تی، در بی معنایی، معنایی هست، بازتاب اندیشه، ترجمه: اعظم پویا، شماره1 و 2، سال هشتم، بهار و تابستان 1382ش،.
  4. انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، انتشارات سخن، تهران: 1382.
  5. جعفری، محمدتقی، پیام خرد (مجموعه مقالات و سخنرانی‌های بین‌المللی)، نشر کرامت، تهران: 1374.
  6. جوادی آملی، عبدالله، حیات حقیقی انسان در قرآن، نشر اسراء، قم: 1386.
  7. ــــــ، صورت و سیرت انسان در قرآن، اسراء، قم: 1379.
  8. حر عاملی، شیخ محمد بن حسن، وسائل الشیعه، آل‌البیت، قم: 1409.
  9. رضایی آدریانی، ابراهیم، «پیشرفت علوم طبیعی و نقش آن در سبک زندگی قرآنی»، مجله قرآن و علم، دوره 13، شماره 24، بهار و تابستان 1398.

10. رضایی بیرجندی، علی، سبک زندگی در صحیفه سجادیه، مؤسسه بوستان کتاب، قم: 1395.

11. زمخشری، جارالله محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دارالکتب العربی، بیروت: 1407.

12. سید بن طاووس، علی بن موسی، إقبال بالأعمال الحسنه، دارالکتب السلامیة، تهران: 1367.

13. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغة، تصحیح: صبحی صالح، هجرت، قم: 1414 ق.

14. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: 1417.

15. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، نورالثقلین، اسماعیلیان، قم: 1415.

16. فیض کاشانی، مولی محسن، علم الیقین، انتشارات اسلامیه، تهران: 1377.

17. قاری‌زاده ابرقویی، ابوالفضل، معناداری زندگی از دیدگاه قرآن و عترت، دانشکده تفسیر و علوم قرآن، قم: 1387.

18. کاویانی، محمد، سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاهی، قم: 1392.

19. محمودی، اکبر، «بررسی جایگاه علم در سبک زندگی قرآنی»، دوفصلنامه قرآن و علم، ش 19، 1395.

20. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، تهران: 1371.

دوره 14، شماره 27
سال چهاردهم، شماره 27، پاییز و زمستان 1399ش
اسفند 1399
صفحه 9-28
  • تاریخ دریافت: 22 شهریور 1399
  • تاریخ بازنگری: 05 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 01 اسفند 1399