نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استاد یارجامعۀ المصطفی العالمیه
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
ABSTRACT
"Tamaddun" or "hadzarah" [civilization] is a word that is not directly mentioned in the Holy Quran, but the way to research it is by searching for related words, especially words with a social connotation. "Ummah" [nation], "qawm" [ethnic group], "qaryah" [village] and "madinah" [city] are among the most important words that have been already considered as a form of civilization.
The main question of the present article is what is the semantic relationship between the above words with civilization and is it possible to achieve a concept of civilization in the Qur'an through them? In this article, an attempt has been made to use a descriptive-analytical method to first study and describe the concept of the mentioned words and then to investigate its relationship with civilization.
The findings of this study indicate that these words do not have a direct semantic signification on the concept of civilization and they can not be considered as civilization; But according to the meaning and social capacity of these words, they can be employed as the word “civilization”, ie, the wird civilization can be attributed to these concepts and social contexts. Meanwhile, the words "ummah" and "medina" have a high capacity for conceptual connection with religious civilization.
کلیدواژه‌ها [English]
10. بن نبی، مالک، مشکلة الافکار فی العالم الاسلامی، ترجمه: عمر مسقاوی، دار الفکر، دمشق: 2002 م.
11. بیضاوی، عبدلله بن عمر، أنوارالتنزیل و أسرارالتأویل، دار احیاء التراث‌العربی، بیروت: 1419.
12. جعفری، محمدتقی، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار علامه جعفری، تهران: 1390.
13. الجمل، سلیمان بن عمر العجیلی الشافعی، الفتوحات الهیة بتوضیح تفسیر جلالین للدقائق الخفیه، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1416.
14. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، انتشارات دانشگاه تهران، تهران: 1378.
15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن کریم، ترجمه: حسین خداپرست، نوید اسلام، قم: 1387.
16. زرکشی، محمد بن بها‌در، البرها‌ن فی علوم القرآن، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1428 ق.
17. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق التنزیل (تفسیر کشاف)، ترجمه: مسعود انصاری، ققنوس، تهران: 1389.
18. شبانه، محمد کمال، الاسلام فکراً و حضارة، دارالعالم العربی، قاهره: 1429 ق/2008 م.
19. الشوکانی، محمدبن علی بن محمد، فتح القدیر الجامع بین فنّی الروایة و الدرایة من علم التفسیر، دمشق، دار ابن کثیر، بیروت: 1414.
20. طباطبایی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: سید محمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: 1374.
21. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصرخسر، تهران: 1372.
22. طبرسی، فضل بن حسن، جوامع الجامع، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران، قم: 1371.
23. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، دار إحیاء التراث الاسلامی، بیروت: 1403 ق.
24. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق: مهدی المخزومی، ابراهیم السامرائی، تصحیح: اسعد الطیب، سازمان اوقاف و امور خیریه، انتشارات اسوه، قم: ۱۳۸۳.
25. کوش، دنی، مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، ترجمه: فریدون وحیدا، سروش، تهران: 1381.
26. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: 1368.
27. مغنیه، محمد جواد، التفسیر المبین، بنیاد بعثت، قم: بی‌تا.
28. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1374.
29. نکونام، جعفر، درآمدی بر معناشناسی قرآن، دانشکده اصول الدین، قم: 1390.
30. وجدی، محمد فرید، دائرة المعارف القرن العشرین، دارالمعرفة للطبا‌عة و النشر، بیروت: 1971.
31. وفادار نصراله‌زاده، مریم، احمری، حسین، رجایی‌پور، مصطفی، «معناشناسی شهر از منظر قرآن و علم»، مجله قرآن و علم، دوره 12، شماره 22، بهار و تابستان 1397.
32. هانتیگتون، ساموئل، برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه: محمدعلی حمید رفیعی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران: 1378.
یوکیچی، فوکوتساوا، نظریه تمدن، ترجمه: چنگیز پهلوان، گیو، تهران: 1379
)
