ارزش‌شناسی گروه‌های غذایی در قرآن و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 قرآن و حدیث، دانشکده قرآن و علوم، جامعه المصطفی

2 جامعه المصطفی

3 .دانشجوی دکتری قرآن و علوم گرایش بهداشت و سلامت جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

چکیده
تأمین نیازهای مادی و معنوی، لازمۀ رشد و کمال انسانی بوده و توجه به جسم و برآورده‌کردن نیازهای آن نیز پیش‌نیاز احیای این رشد و کمال‌جویی است. از آن جا که ساختار وجودی انسان دوبُعدی است و ابعاد جسم و روح بر هم تأثیرگذار هستند، توجه به عامل سلامتی جسم از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. به همین علت، تغذیه جسم به‌عنوان مهم‌ترین عامل تأمین سلامت از ارزش و اهمیت خاص برخوردار است. نادیده‌گرفتن یا عدم شناخت کافی از ارزش مواد غذایی سالم، طیب، با کیفیت، توجه به تنوع غذایی و بهره‌گیری از گروه‌های مختلف غذایی، نه‌تنها زمینه‌ساز ابتلا به امراض جسمانی گشته، بلکه زنگ خطری برای هجوم حالات روحی نامناسب مانند کج‌خلقی، ضعف اعصاب و افسردگی می‌شود. این مقاله که از روش توصیفی - تحلیلی بهره گرفته با هدف معرفی و تبیین ارزش شناختی تغذیه در آموزه‌های دینی و ارائه گروه‌های مختلف غذایی در این آموزه‌ها نگاشته شده است.  نتایج پژوهش از جایگاه ویژۀ تغذیه در سفارش‌های دینی حکایت دارد. توجه به تعادل در خوردن و آشامیدن و تشخیص تغذیه ارزشمند از تغذیه ناصحیح بر طبق معیار الگوی نظام تغذیه در اسلام می‌تواند انسان را در مسیر انجام عمل صالح یاری دهد و رشد و بقای همه‌جانبه وجودی او را تضمین نماید و جامعه الهی را به کمال انسانی خویش نزدیک‌تر گرداند. همچنین، گروه نان و غلات، شیر و لبنیات، میوه و سبزیجات و گوشت‌ها از مهم‌ترین گروه‌های غذایی در نظام تغذیه سالم دینی است.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

EVALUATION OF THE FOOD GROUPS IN THE QURAN AND HADITHS

نویسندگان [English]

  • Hassan Roshan 1
  • Kambiz Roshanai 2
  • Yousef Fateminia 3
1 / PhD student in Quran and Health Sciences, Al-Mustafa International University
2 Assistant Professor of Al-Mustafa International University /
3 PhD student in Quran and Health Sciences, Al-Mustafa International University / efh_english@yahoo.com
چکیده [English]

 
Providing material and spiritual needs is necessary for human growth and perfection, and paying attention to the body and meeting its needs is also a prerequisite for reviving this growth and seeking perfection. Since the structure of human existence is two-dimensional and the dimensions of body and soul affect each other, paying attention to the health factor of the body has a special importance and place.  For this reason, body nutrition is of a special value and importance as the most significant factor in ensuring health. Ignoring or not knowing enough about the value of healthy, good, quality food, paying attention to food diversity and using different food groups, not only cause physical illness, but also a warning signal for the onset of inappropriate moods such as mood swings, nervousness and depression.
This article, which uses a descriptive-analytical method, has been written with the aim of introducing and explaining the value of nutrition in religious teachings and presenting different food groups in these teachings. The results of the research indicate the special place of nutrition in religious orders. Paying attention to the balance in eating and drinking and distinguishing valuable nutrition from improper ones according to the criteria of the nutrition system model in Islam can help man in the path of righteous action and guarantee his all-round growth and survival, in addition to bring closer the divine society to its human perfection. Finally, the group of bread and cereals, milk and dairy products, fruits and vegetables and meats are among the most important food groups in the religiously healthy nutrition system.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Food Groups
  • Religious Nutrition
  • Nutritional Value
  • Food Pyramid
  1. منابع

    1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
    2. ابن فارس، ابی الحسین احمد، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، مکتب الاعلام الاسلامی، قم: 1399 ق.‌
    3. ابن منظور، ابی الفضل جمال الدین محمدبن مکرم، لسان العرب، نشر ادب حوزه، قم: 1405 ق.‌
    4. آخوندی، مصطفی، غذا و تغذیه در آموزه‌های دینی و یافته‌های علمی، زمزم هدایت، قم: 1388 ش.‌
    5. اکران، طیبه، گلی، مهرناز، سبک تغذیه در سلامت انسان از دیدگاه آیات و روایات، مطالعات قرآنی، ش 32، 1396.‌
    6. برقی، احمد بن محمد بن خالد (274 ه)، المحاسن، دار الکتب الاسلامیه، تهران: 1370 ش.‌
    7. پاک‌نژاد، سید رضا، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، چاپ اسلامیه، تهران: 1398 ق.‌
    8. تمیمی مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، دارالمعارف، قم: 1383 ق.‌
    9. الجوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح: تاج اللغه و صحاح العربیه، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، دارالعلم للملایین، بیروت: 1404 ق.‌

    10. حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعة، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1389 ق.‌

    11. خدادادی، حسن، خدادادی زاده، علی، اسدپور، محمد، رفیعی، مریم، کرمی‌پور، زهرا، بررسی توصیه‌های تغذیه‌ای اسلام و پیامبر اعظم و میزان همخوانی آن با علوم پزشکی، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره ششم، 1386 ش.

    12. خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد (او مدینه السلام)، تحقیق: عطا مصطفی عبدالقادر، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1417 ق.‌

    13. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب الی الصواب، الشریف الرضی، قم: 1412 ق.‌

    14. صفی‌پوری، عبدالرحیم بن عبدالکریم، منتهی الارب فی لغات العرب، دارالطباعه استاد کربلائی محمدحسین الطهرانی، تهران: 1296 ق.‌

    15. طباطبایی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: محمدباقر موسوی همدانی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: 1363 ش.‌

    16. طبرسی، رضی الدین حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، انتشارات شریف رضی، قم: 1392 ش.‌

    17. عالمی، سید محمد، رابطه دین و اخلاق (بررسی دیدگاه‌ها در مناسبات دین و اخلاق)، بوستان کتاب، قم: 1389 ش.‌

    18. علی بن موسی الرضا (ع)، طب الرضا (ع) (رساله ذهبیه)، تحقیق: محمدمهدی نجف، قم: 1402 ق.‌

    19. کلینی، محمدبن بعقوب، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیة، تهران: چاپ سوم، 1388 ش.‌

    20. گلی، مهرناز؛ شهریاری، وحیده، بهره‌گیری از برخی آموزه‌های اسلامی در زمینه آداب تغذیه سالم، فصلنامه علمی پژوهشی طب و تزکیه، دوره 24، ش 4، 1394.‌

    21. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه، تصحیح: جمعی از محققان، دار احیاء التراث العربی، بیروت: 1403 ق.‌

    22. محمدی ری‌شهری، محمد، مجموعه احادیث پزشکی، ترجمه: حسین صابری، مرکز تحقیقات دارالحدیث، قم: 1385 ش.‌

    23. مرزبند، رحمت الله، افضلی، محمدعلی، نقش تغذیه در سلامت با رویکرد آموزه وحیانی، مجله طب سنتی اسلام و ایران، سال چهارم، ش چهارم، 1392.‌

    24. معلوف، لوییس، المنجد عربی به فارسی، ترجمه: محمد بندرریگی، نشر ایران، تهران: چاپ ششم، 1386 ش.‌

    25. معین، محمد، فرهنگ معین، فرهنگ ماهرخ، بوستان توحید، تهران: 1383 ش.‌

    26. مفیدی، مصطفی، فرهنگ فشرده پزشکی آکسفورد، انتشارات فرهنگیان، تهران: 1375 ش.‌

    27. نورمحمدی، غلامرضا، درآمدی بر نظام جامع سلامت اسلام: سلامت جسمی (دفتر اول)، ایرانیان طب، تهران: 1396 ش.‌

    28. نوری طبرسی، میرزا حسین، مستدرک وسائل الشیعه، مؤسسه آل‌البیت، قم: 1408 ق.‌