تحلیل آیات ترتیب آفرینش آسمان و زمین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

چکیده

چکیده
آیاتی از قرآن کریم دربارۀ آفرینش آسمان‌ها و زمین و توصیف آنهاست. برخی خاورشناسان با مسلم انگاشتن پیش فرض‌هایی بر تعارض آیات راجع‌به ترتیب آفرینش آسمان‌ها و زمین تأکید دارند. این نوشتار با توصیف و تحلیل آیات مرتبط و بررسی دیدگاۀ مفسران، به ادعای خاورشناسان پاسخ داده است. در این پژوهش چهار دیدگاۀ ذیل مورد ارزیابی قرار می‌گیرد: 1) انکار نسبت‌دادن تقدم‌وتأخر به افعال الهی؛ 2) عدم بیان ترتیب آفرینش زمین و آسمان در قرآن؛ 3) تقدم آفرینش زمین ‌بر آسمان؛ 4) تقدم آفرینش آسمان بر زمین. به‌نظر نگارنده، آیات شریفۀ مرتبط با آسمان‌ها و زمین با یکدیگر هم‌خوانی دارند و ناظر بر سه مرحلۀ آفرینش است که عبارت‌اند از: مرحله نخست: آفرینش آسمان و برافراشتن سقف آن؛ مرحله دوم: آفرینش زمین و گسترش آن؛ مرحله سوم: توسعه و تسویه هفت‌گانه آسمان.
.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ANALYSIS OF THE VERSES ABOUT THE ORDER OF CREATION OF HEAVEN AND EARTH

نویسنده [English]

  • Ismail Beyrami Soltani
/ Assistant Professor of Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom / soltani@qabas.net
چکیده [English]

 
ABSTRACT
There are verses in the Holy Quran about the creation of the heavens and the earth and their description. Some orientalists, taking certain assumptions for granted, emphasize the conflict between the verses regarding the order of creation of the heavens and the earth. This article responds to the claims of orientalists by describing and analyzing related verses and examining the views of commentators. In this research, the following four perspectives are evaluated:
1) denial of attributing precedence and delay to divine actions; 2) Lack of stating the order of creation of earth and heaven in the Qur'an; 3) The precedence of the creation of earth over heaven; 4) The precedence of the creation of heaven over earth.
According to the author, the holy verses related to the heavens and the earth are in harmony with each other and refer to the three stages of creation which are: The first stage: Creation of the sky and raising its roof; The second stage: Creation of the earth and its expansion; The third stage: Expansion and settlement of the Seven Heavens.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Verses of Creation
  • Creation of The Heavens
  • Creation of The Earth
  • Seven Heavens
  • Expansion of The Earth
  1. منابع

    1. قرآن کریم، ترجمه: دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی و گروهی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات بین‌المللی المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388ش.
    2. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بی‌جا: بی‌تا.
    3. ابن فارس، احمد، ترتیب معجم مقاییس اللغة، ترتیب و تنقیح: علی العسکری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1387 ش.
    4. ابن منظور، جمال الدین محمد، لسان العرب، دار صادر، بیروت:‏ 1414 ق
    5. آرغون، محمد، اسلام دیروز و امروز، ترجمه: غلامعباس توسلی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: ۱۳69 ش.
    6. آلوسى، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، بیروت: 1415 ه.ق.
    7. بروجردى، حسین بن رضا، تفسیر الصراط المستقیم، انصاریان، قم: 1416 ق.
    8. برومند، محمدحسین، مرتضوی، غلامرضا، بررسی تعارض آیات مرتبط با خلقت جهان در شش روز، مطالعات تفسیری، شماره 29، 1396 ش.
    9. بیضاوى، عبدالله بن عمر، ‏أنوار التنزیل و أسرار التأویل،  دار احیاء التراث العربى، بیروت‏: 1418 ق.

    10. جعفری یعقوب، آفرینش آسمان‌ها و زمین در شش روز، درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره 589، 1389 ش.

    11. جفری، آرتور، واژه‌های دخیل در قرآن مجید، ترجمه: فریدون بدره‌ای، توس، تهران: ۱۳۷۲ ش.

    12. جمیلی، سید، الإعجاز العلمی فی القرآن، دار و مکتبة الهلال، بیروت: 2000 م.

    13. حسینی کارنامی، سید حسین، بررسی سه شگفتی علمی قرآن در دحو الارض، پژوهش‌نامه معارف قرآنی، شماره 28، 1396 ش.

    14. خویی، سید ابوالقاسم، مرزهای اعجاز، ترجمه: جعفر سبحانی، محمدی، تهران: 1349 ش.

    15. راغب اصفهانى، حسین، المفردات فی غریب القرآن، چ 1، دارالعلم، بیروت: 1412 ق. ‏

    16. رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، دار المعرفة، بیروت: 1414 ه.ق.

    17. ری، ویلارد، کیهان و راه کهکشان، ترجمه: سید محمد امین محمدی، موسسه کتاب همراه، تهران: 1374 ش.

    18. زحیلى، وهبه، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، دار الفکر، دمشق: چاپ دوم، 1411 ق.

    19. زحیلى، وهبه، التفسیر الوسیط، دار الفکر، دمشق: 1422 ه.ق.

    20. زغلول راغب، محمد نجار، السماء فی القرآن الکریم، دار المعرفة، بیروت: 1426 ه.ق.

    21. سید قطب، ابراهیم حسین شاذلی،) ‏فى ظلال القرآن‏،‏ دارالشروق، بیروت- قاهره‏: چاپ 17، 1412 ق.

    22. سیوطى جلال الدین، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى، قم: 1404 ق.

    23. شعبان، مروان وحید، الإعجاز القرآنی فی ضوء الإکتشاف العلمی الحدیث، دار المعرفة، بیروت: 1427 ه.ق.

    24. صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، فرهنگ اسلامى، قم:  1406 ه.ق.

    25. صادقى تهرانى، محمد، ستارگان از دیدگاه قرآن، چاپ: دوم، امید فردا، تهران: 1380 ش.

    26. طالقانى، محمود، پرتوى از قرآن، چاپ 4، شرکت سهامى انتشار، تهران: 1362 ش.

    27. طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین، قم: چاپ 5، 1417.

    28. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ناصر خسرو، تهران: چاپ سوم، 1372 ش.

    29. طریحى، فخر الدین، مجمع البحرین، کتابفروشى مرتضوى، تهران: چاپ سوم، 1375 ش.

    30. طوسى، محمد بن حسن، التبیان فى تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربى، بیروت: بی‌تا.

    31. عاملى، ابراهیم، تفسیر عاملى، چاپ 1، کتابفروشى صدوق، تهران: 1360 ش.

    32. فخر رازى، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربى، بیروت: چاپ سوم، 1420 ق.

    33. فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، نشر هجرت، قم: 1409 ق.

    34. فرج اللهی، فرج الله، درسهایی از مکتب اسلام، شماره 8، 1381 ش

    35. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، چ 2، دار الهجرة، قم: 1414 ق.

    36. کلز، پیتر، کیهانشناسی، ترجمه: نادیه حقیقتی، بصیرت، تهران: ‎۱۳۹0.

    37. کیاشمشکی، ابوالفضل، جهان شناسی در قرآن، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، تهران: 1378 ش.

    38. کیخواه نژاد، حسین، مراحل آفرینش آسمان و زمین در آیات قرآن، مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، شماره 1، 1394 ش.

    39. گلدزیهر، ایگناس، گرایش‌های تفسیری در میان مسلمانان، ترجمه: ناصر طباطبائی، ققنوس، تهران: ۱۳۸۸ ش.

    40. مجلسى، محمد باقر، بحار الانوار، بی چا، دار الکتب الاسلامیّه، تهران: 1376 ق.

    41. مسترحمه، سید عیسی، قرآن و کیهان شناسی، پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن، قم: ۱۳۸۷ ش.‎

    42. مصباح یزدی، معارف قرآن، مؤسسه در راه حق، قم: 1367 ش.

    43. معرفت، محمدهادى، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، چاپ 1، موسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، قم: 1423 ق.

    44. موریس بوکای، مقایسه‌ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ترجمه: ذبیح‌الله دبیر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: ۱۳۶۸ ش.

    45. هاوکینگ، استفن ویلیام، تاریخچه زمان، ترجمه و اقتباس: حبیب الله دادفرما، با همکاری زهره دادفرما، کیهان، تهران: 1369 ش.

    46. ویرژیل، گئورگیو، محمد پیامبرى که باید از نو شناخت، ترجمه: ذبیح‌الله منصوری، زرین، تهران: ۱۳۷۶ ش.

    47. WWW.geocities.com/hidayatalmouslimoun یوسف امین، عبدالله، صفحة کلام الحق فی الرد علی الاسلام، 160 شبهه قرآنی.

     

     

دوره 14، شماره 27
سال چهاردهم، شماره 27، پاییز و زمستان 1399ش
اسفند 1399
صفحه 251-372
  • تاریخ دریافت: 15 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 09 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 17 آبان 1399