بایسته‌های قرآنی پیام ارسالی در فضای مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه قرآن و علوم طبیعی/ مجتمع قرآن و حدیث/ جامعه المصطفی

2 دانش آموخته سطح سه مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران

چکیده

چکیده
فضای مجازی، فضایی است که ارتباطات در آن توسط شبکه جهانی اینترنت انجام می‌شود که شامل انواع شبکه‌ها از جمله فیس‌بوک، ویچت، تلگرام، واتس آپ، ایتا، وایبر و... است. میل غریزی انسان به گفتگو و ارتباط با دیگران یکی از دلایل مهم استفاده از فضای مجازی می‌باشد. از سوی دیگر گسترش تعاملات و تبادل‌نظر با سرعت بالا در فضای مجازی این امکان را فراهم ساخته تا مرزهای زمانی و مکانی شکسته شود و افراد به‌راحتی به گفتگو و تبادل آراء و افکار با یکدیگر بپردازند. استفاده از این فضا به‌صورت گسترده‌ای شئون زندگی فردی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده که گاه تأثیر آن از فضای حقیقی بیشتر است. شناخت درست و آگاهی‌بخشی عمومی زمینه را برای استفادهٔ مناسب از این فضا فراهم آورده و با رعایت ضوابط و بایسته‌های گفتگو در این فضا تهدیدها را تبدیل به فرصت کرد و آسیب‌های مخرب این فضا را از بین برد. ارتباط مؤثر و فهم متقابل، نیازمند رعایت ضوابط و قوانینی است. فرایند ارتباط دارای سه رکن اصلی پیام، ارسال‌کننده و دریافت‌کننده پیام می‌باشد. مطالعه توصیفی و تحلیلی آیات نورانی قرآن کریم نشان می‌دهد که این کتاب هدایت، ضوابطی را برای هر یک از این ارکان معین کرده است. این کتاب آسمانی، رعایت اصل علم و آگاهی، صداقت، عفت، ادب، زیبایی و نیز دارای پشتوانه فکر و اندیشه‌بودن، جزء بایسته‌های مربوط به پیام شمرده شده است که ارسال‌کننده پیام باید به آن ملتزم باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

QURANIC REQUIREMENTS FOR MESSAGES SENT IN CYBERSPACE

نویسندگان [English]

  • seyed eesa mostarhami 1
  • Hamideh Hadi beh 2
1 Al-Mustafa International University
2 / Graduated from the 3rd level of the Centre for Management of Women's Seminary
چکیده [English]

ABSTRACT
Cyberspace is a space in which communication is done by the World Wide Web, which includes a variety of networks such as Facebook, WeChat, Telegram, WhatsApp, ETA, Viber, and so on. The human instinctual desire to talk and communicate with others is one of the important reasons for using cyberspace. On the other hand, the spread of high-speed interactions and exchanges in cyberspace has made it possible to break temporal and spatial boundaries and allow people to easily talk and exchange opinions and thoughts with each other. The use of this space has widely affected individual and social life, sometimes more than the real space. Proper knowledge and public awareness has provided the ground for the proper use of this space, and by observing the rules and requirements of dialogue in this space, it has turned threats into opportunities and eliminated the destructive damages of this space. Effective communication and mutual understanding requires compliance with rules and regulations.
The communication process consists of three main elements: the message, the sender, and the receiver. A descriptive and analytical study of the enlightening verses of the Holy Quran shows that this book of guidance has set criteria for each of these pillars. This heavenly book, observing the principle of science and awareness, honesty, chastity, politeness, beauty and also having the support of thought and knowledge, is considered as one of the requirements related to the message that the sender of the message must be obliged to.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Cyberspace
  • Social Networks
  • Virtual Messaging
  • Quranic Dialogue Criteria
  1. منابع

    1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
    2. ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن علی، الأمالی، کتابچی، تهران: چاپ ششم، 1376ش.
    3. ــــــ، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامی، قم: چاپ دوم، 1413 ق.
    4. اسکندری علی، رامین چابکی درزآبای، «عوامل مؤثر در عناصر ارتباطی از دیدگاه قرآن کریم»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره 2، پاییز و زمستان 1391.
    5. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، مصحح: سید مهدی رجایی، دارالکتب الاسلامی، قم: 1410 ق.
    6. حر عاملى، محمد بن حسن‏، وسائل الشیعة، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام‏، قم: 1409 ق‏.
    7. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1377 ش.
    8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، انتشارات مرتضوی، تهران: 1374 ش.
    9. زورق، محمدحسن، ارتباطات و آگاهی، سروش، تهران: 1388.

    10. سیاح طاهری، محمدحسین و دیگران، حقیقت مجازی، مرکز ملی فضای مجازی، تهران: بی‌تا.

    11. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغة، تصحیح: صبحی صالح، هجرت، قم: 1414 ق.

    12. طباطبایی، محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: سید محمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم: 1374 ق.

    13. طبرسى، فضل بن حسن، ترجمه مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏، تحقیق و ترجمه: رضا ستوده‏، انتشارات فراهانى‏، تهران: 1360 ش‏.

    14. طریحی فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، انتشارات مرتضوی، تهران: 1375 ه. ش‏.

    15. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1407 ق.

    16. مجتهدی نجفی، محمود، درک شبکه‌های اجتماعی، سبحان، تهران: 1395 ه ش.

    17. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى‏، مرآة العقول فی شرح أخبار آل‌الرسول، محقق: سید هاشم رسولی محلاتی، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1404 ق.

    18. محسنی، منوچهر، جامعه‌شناسی جامعه اطلاعاتی، نشر دیدار، تهران:1380 ه ش.

    19. مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم: 1391 ش.

    20. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1386 ه ش.

    21. ــــــ، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1374 ش.

    22. نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح: محمد کلانتر، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت: 1967 م.

دوره 14، شماره 27
سال چهاردهم، شماره 27، پاییز و زمستان 1399ش
اسفند 1399
صفحه 276-296
  • تاریخ دریافت: 29 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 09 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 22 آذر 1399