مبانی و روش های تربیتی سوره قیامت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی مجتمع امام خمینی جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

سوره قیامت یکی از سوره‌های قرآن کریم، با نظام تربیتی خاص خود و نگاه واقع‌بینانه‌ای که به ساختار وجودی و روانی و پدیده‌های اجتماعی دارد. تحلیل و اجرای اصول و روش‌های تربیتی متأثر از جهان‌بینی و ایدئولوژی حاکم بر نظام تربیتی است. پژوهش حاضر با هدف برشماری این مؤلفه‌ها از قرآن کریم در سوره‌ی قیامت تأکید دارد. بدین منظور نخست تفاسیر و ترجمه‌های موجود و معتبر این سوره مورد دقت قرار گرفت است، سپس به بررسی مفاهیم «مبانی»، «اصول» و «روش‌ها» پرداخته و ارتباط بین آن‌ها روشن شده است. پژوهش حاضر با نگاهی روشمند و منسجم، درصدد استخراج مبانی و اصول تربیتی سوره قیامت است. یافته‌های پژوهش این مقاله موفق به ارائه مبانی و اصول تربیتی جدید گردیده که تکمیل‌کننده نتایج پژوهش‌های پیشین است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Principles and Pedagogical Methods of Surah Qiyamah

نویسنده [English]

  • Hossein Alavi Mehr
Al-Mustafa International University-Qom_Iran
چکیده [English]

Surah Qiyamah in the Holy Quran has presented a specific pedagogical system and a realistic view towards the existential and psychological structure and social phenomena. The analysis and implementation of pedagogical principles and methods are influenced by the worldview and ideology ruled on the pedagogical system. The present study aims to enumerate these components of the Holy Quran in Surah Qiyamah. So, first considered, the existing and authentic interpretations and translations of this surah have been careful. Then the concepts such as “foundations”, “principles” and “methods” are examined and the relationship between them is clarified also. The present study, with a methodical and coherent approach, seeks to extract the pedagogical foundations and principles in Surah Qiyamah. The research findings of this article have succeeded in presenting new pedagogical foundations and principles that complement the results of previous researches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Surah Qiyamah
  • Quran
  • Pedagogy
  • Pedagogical Foundations
  • Pedagogical Methods
  1. ترجمه قرآن کریم، رضایی اصفهانی، محمدعلی، ‌موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر، قم: 1383ش.
  2. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج‌البلاغه؛ مکتبة آیت‌الله المرعشی النجفی4، قم: 1363 ش.
  3. ابن‌فارس، ابوالحسین احمد بن زکریا، معجم مقائیس اللغة،‌ تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم،‌ قم: 1404 ه‍ ق.
  4. احمدى، احمد، اصول و روش‌های تربیت در اسلام، دفتر مرکزى جهاد دانشگاهى، تهران: 1368 ش.
  5. باقرى، خسرو، نگاهى دوباره به تربیت اسلامى، انتشارات مدرسه، تهران: 1376.
  6. بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، مؤسسة البعثة، مرکز الطباعة و النشر، قم: 1415 ق.
  7. تهانوی، محمدعلی، کشاف اصطلاحات الفنون، دار الکتب العلمیه، بیروت: 1998 م.
  8. جمعی از نویسندگان، درآمدی بر نظام‌نامه تربیتی المصطفی، ترجمه و نشر بین‌المللی المصطفی، قم: 1396.
  9. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، الدار الشامیه/ دار العلم، دمشق/ بیروت: 1412 ق.
  10. رفیعی، بهروز، آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، قم/ تهران: 1392.
  11. روسو، ژان ژاک، امیل یا آموزش‌وپرورش، ناشر: دنیای کتاب، تهران: 1396 ش.
  12. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغه، محقق: صبحی صالح، مؤسسة دار الهجرة، قم: 1414 ق.
  13. شکوهى، غلام‌حسین، مبانى و اصول آموزش‌وپرورش، انتشارات آستان قدس رضوى، مشهد: 1374.
  14. ــــــ، تعلیم و تربیت و مراحل آن، انتشارات آستان قدس رضوى، مشهد: 1373.
  15. طباره، عبدالفتّاح عفیف، سیری در قرآن، ترجمه: محمدرسول دریایی، بی‌جا، بی‌تا.
  16. طباطبایى، محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى، قم: چاپ پنجم، 1374 ه.ش.
  17. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، تهران: 1378ش.
  18. محمود، مصطفی، قرآن و نسل امروز، ترجمه: فولادوند، بنیاد قرآن، تهران:1360 ش.
  19. مصباح یزدی، محمدتقی؛ فتحعلی، محمود؛ مصباح، مجتبی؛ یوسفیان، حسن، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، انتشارات مدرسه، تهران: چاپ دوم، 1391.
  20. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌، تهران‌: 1368 ش.
  21. مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام، انتشارات صدرا، تهران: 1367 ش.
  22. ــــــ، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی: زندگی جاوید، یا حیات اخروی (جلد 6)، انتشارات صدرا، تهران: 1375.
  23. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الإسلامیة، تهران: چاپ دهم، 1371 ه.ش.
  24. مهدی‌زاده، حسین، «کاوشی در ریشه قرآنی واژه «تربیت» و پیامد معنایی آن»، مجله معرفت، شماره ۵۹، آبان ماه 1381.
  25. نادرى قمى، محمدمهدى، قدرت در مدیریت اسلامى، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی4، قم: 1378.
  26. ورام، مسعودبن عیسی، مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، ترجمه: تنبیه الخواطر، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد: 1369.
دوره 15، شماره 28
سال پانزدهم، شماره 28، بهار و تابستان 1400 ش
شهریور 1400
صفحه 34-57
  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 04 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 تیر 1400