ویژگی‌ها و امتیازات نظام حقوقی قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 جامعه المصطفی العالمیه

2 عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیة

3 عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

4 استادیار جامعه‌المصطفی العالمیه:

چکیده

جوامع بشری از آغاز تاکنون، هیچ‌گاه با نظام حقوقی واحدی اداره نشده‌اند، بلکه نظام‌های حقوقی متعدد و دارای نقاط اشتراک و افتراق در جوامع بشری حاکمیت داشته است. یکی از نظام‌های حاکم، نظام‌ حقوقی قرآن کریم است. در این نوشتار تلاش شده است، به این سؤال پاسخ داده شود که امتیاز نظام حقوقی قرآن در مقایسه با نظام‌های رقیب چیست؟ برای دستیابی به مسئله موردنظر و شناخت بهتر نظام حقوقی قرآن، ابتدا مهم‌ترین نظام‌های حقوقی معاصر و ویژگی‌های هریک به بحث گرفته ‌شده ‌است، سپس به تبیین ویژگی‌ها و امتیازهای نظام حقوقی قرآن کریم در مقایسه با نظام‌های رقیب پرداخته‌شده است. برآیند تحقیق نشان می‌دهد که نظام حقوقی قرآن کریم در مقایسه با نظام‌های حقوق بشری از ویژگی‌ها و امتیازاتی ذیل برخوردار است: الهی و وحیانی بودن، جامع، کامل و چندبعدی، هماهنگی با طبیعت و فطرت سالم، دوری از خطا و انحراف‌های فردی، توجه به جنبه‌های مختلف انسان، نظام‌مند بودن مکتب حقوقی قرآن، ضمانت اجرایی ایمانی، آسان‌گرایی، ثبات، استمرار و جاودانگی از ویژگی‌ها و امتیازات نظام حقوقی قرآن است. درحالی‌که دیگر نظام‌های حقوقی با توجه به محدود بودن علمشان، عدم صلاحیت علمی، اخلاقی و روان‌شناسی، گرایش به منافع شخصی، فاقد ویژگی‌های فوق است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Characteristics and Advantages of the Quranic Legal System

نویسندگان [English]

  • Najibullah Hakimi 1
  • Sayed Hamid Jazayeri 2
  • Mustafa Daneshpajooh 3
  • Hamidreza toosi 4
1 Al-Mustafa International Society Al-Mustafa International Society Mustafa community Alalmyh
2 Associate Professor and faculty member of the Mustafa International University
3 Faculty member of Hozeh and University Research Institute
4 Assistant Professor and member of the faculty of Al-Mustafa International University: hrtoosi123@gmail.com.
چکیده [English]

Human societies, from the beginning until now, have never been governed by a single legal system.  Rather, there are numerous legal systems with commonalities and differences in human societies, and one of these ruling systems is the legal system of the Holy Quran.  In this article, an attempt has been made to answer the question: what are the advantages of the legal system of the Quran in comparison with rival systems?  To achieve the desired issue and better understand the legal system of the Quran, first, the most important contemporary legal systems and the characteristics of each are discussed, then the features and advantages of the legal system of the Holy Quran in comparison with competing systems are explained.  The results of the research show that the legal system of the Holy Quran has the following characteristics and advantages in comparison with human rights systems: being divine and revelatory, comprehensive, complete and multidimensional, harmony with nature and healthy nature, avoidance of personal errors and deviations,  Attention to various aspects of human beings, the systematic nature of the Quranic legal school, the executive guarantee of faith, simplification, stability and permanence, and immortality are among the characteristics and advantages of the Quranic legal system. At the same time, the other legal systems, due to the limitation of their knowledge, scientific, moral and psychological incompetence, and tendency to self-interest, lack the above characteristics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Law
  • Legal System
  • Human Rights
  • Quranic Legal System
  • Secular Systems
  1. ترجمه قرآن کریم، رضایی اصفهانی، محمدعلی، ‌موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر، قم: 1383 ش.
  2. آشتیانی، جلال‌الدین، تحقیقی در دین یهود، نشر جلال‌الدین آشتیانی، تهران: 1363 ش.
  3. جزایری، سید حمید، «اعجاز حقوقی قرآن»، دوفصلنامه قرآن و علم، سال ششم، شماره 10، بهار و تابستان 1391.
  4. خسروشاهی، قدرت الله، مراحل سه‌گانه پیش‌گیری از جرم در آموزه‌های قرآنی، آستان قدس رضوی/ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مشهد/ قم: 1393.
  5. ــــــ، نظریه‌ها و نظام‌های حقوقی، جنگل/ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران/ قم: 1391 ش.
  6. ــــــ؛ جوادی حسین آبادی، حسین، «تحلیل رابطه مولفه‌های هویت دینی و پیشگیری از جرم (مورد مطالعه: دانشگاه اصفهان)»، پژوهش حقوق کیفری، شماره 17، زمستان 1395.
  7. ــــــ؛ دانش‌پژوه‌، مصطفی، فلسفه حقوق (سلسله دروس مبانی اندیشه اسلامی 5) انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی4 قم: 1395.
  8. دانش‌پژوه، مصطفی، شناسه حقوق، (حقوق‌شناسی عمومی 1)، جنگل، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران/ قم: 1391.
  9. ــــــ، مقدمه علم حقوق با رویکردی به حقوق ایران و اسلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه/ سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، قم/ تهران: 1389.

10. داوید، رنه، اسپینوزی، کامی ژوفره، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، ترجمه و تلخیص: حسین صفایی، نشر میزان، تهران: 1381.

11. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، درآمدی بر حقوق اسلامی، انتشارات سمت، تهران: چاپ دوم: 1376.

12. دوپاکیه، کلود، مقدمه تئوری کلی و فلسفه حقوق، مترجم: علی‌محمد طباطبائی، ناشر: دانشگاه تهران، تهران: 1332.

13. ردیر، رنه، مقدمه‌ای بر حقوق تطبیقی، ترجمه: سید محمد علوی، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، تهران: 1371.

14. رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر، پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن، قم: 1387 ش.

15. زیبایی‌نژاد، محمدرضا، درآمدی بر تاریخ و کلام مسیحیت، نشر اشراق، قم: 1375.

16. ژیلبرت، کلاپرمن، تاریخ قوم یهود، ترجمه: مسعود همتی، نشر، انجمن‌ فرهنگی‌ اوتصر هتورا (گنج دانش ایران) تهران: ۱۳۴۹.

17. سلیمانی، عبدالرحیم، یهودیت، نشر آیات عشق، قم: 1382 ش.

18. صالح، علی‌‌پاشا، مباحثی از تاریخ حقوق: دورنمایی از روزگاران پیشین تا امروز، نشر دانشگاه تهران، تهران: 1348.

19. طباطبایی، سید محمدحسین، اسلام و احتیاجات واقعی هر عصر، کانون انتشارات محمدی، تهران: 1348 ش.

20. ــــــ، المیزان فی تفسیر القرآن، اسماعیلیان، قم: چ دوم: 1371.

21. عباس‌نژاد، محسن و همکاران، قرآن و حقوق (راهنمای پژوهش در قرآن و علوم روز)، نشر بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه، مشهد: 1385 ش

22. کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، شرکت سهامی انتشار، تهران: چاپ چهارم: 1385.

23. کُهِن، آبراهام، گنجینه‌ای از تلمود، ترجمه: امیر فریدون گرگانی، نشر اساطیر، تهران: 1382.

24. مدرسی، محمدتقی، قانون‌گذاری در اسلام، ترجمه: سید محمد علوی مقدم، نشر طهوری، تهران: 1376 ش.

25. مصباح یزدی، محمدتقی، نظریه حقوقی اسلام، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم: چاپ دوم، 1380.

26. الناهی، صلاح‌الدین، النظریة العامة فی القانون الموازن و علم الخلاف، بی‌جا: 1427

دوره 15، شماره 28
سال پانزدهم، شماره 28، بهار و تابستان 1400 ش
شهریور 1400
صفحه 211-236
  • تاریخ دریافت: 10 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 24 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 تیر 1400