مستندات قرآنی بایسته‌های شادی در دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیات علمی جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

شادی و نشاط از جمله نیازهای فطری انسان در زندگی است که در بیانات مقام معظم رهبری موردتوجه ویژه‌ای قرار گرفته است. بیانیه گام دوم انقلاب نیز که می‌توان آن را منشور چهل‌ساله انقلاب اسلامی ایران دانست بر لزوم تدوین سبک زندگی اسلامی تأکید دارد (بیانیه گام دوم: بند هفتم) که یکی از ساحت‌های ویژه آن مسئله سبک شادی و نشاط است. ایشان با ظرافت خاصی به بیان معیارها و بایسته‌های این حالت روانی انسانی پرداخته­اند و زمینه‌ها و عوامل تحقق آن را بیان کرده و معتقدند عوامل مادی و معنوی می­تواند در تحقق شادی دخیل باشد. استنطاق از قرآن کریم و عرضه بیانات رهبر معظم انقلاب به این کتاب آسمانی نشان می‌دهد، ایشان با الهام از آیاتی که نیت الهی را برای کمال اعمال انسان لازم می­داند، قصد قربت و عبادت در شادی را توصیه می­نمایند. این آموزه قرآنی که رخدادهای حیات بشری ازجمله شادی و غم، مایه ابتلا و امتحان انسان و وسیله عبرت‌آموزی هستند، به‌صراحت در کلام مقام رهبری در ضمن برخی فلسفه‌های شادی منعکس شده است. دوری از گناه و فساد، از مهمترین نواهی قرآن کریم است که در ضمن نهی از برخی گونه‌های شادی در قرآن مصداق یافته است. امام خامنه­ای که در بیانیه گام دوم به برخی کارکردهای رفتار با رویکرد دینی و اسلامی پرداخته و در دیگر بیاناتشان با نهی از برخی گونه‌های شادی که منجر به گناه می­شود، مخاطبان را به این مهم توجه می­دهند. رهبر معظم انقلاب برنامه‌ریزی و رعایت اقتصاد در شادی را مورد تأکید قرار می­دهند که درواقع، توجه دادن به دستورات و فرامین فراگیر قرآن در حوزه اقتصاد و مدیریت است. تعظیم شعایر الهی و همراهی و همگرایی مؤمنان ازجمله فرامین الهی در قرآن کریم است که امام خامنه­ای رعایت آن را در جشن‌ها و شادی‌ها بایسته می­دانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quranic Documents Essentials and Requirements of Happiness in Imam Khamenei’s Viewpoint

نویسنده [English]

  • seyed eesa mostarhami
Al-Mustafa International University
چکیده [English]

Happiness and cheerfulness is one of the natural needs of human beings in life, which has been paid special attention in the statements of the Supreme Leader. The declaration of the second step of the revolution, which can be considered as the 40th anniversary of the Islamic Revolution of Iran, emphasizes the need to develop an Islamic lifestyle, one of the special areas of which is the issue of the style of happiness and cheerfulness. He expressed the criteria and requirements of this human mental state with special delicacy and stated the backgrounds and factors for its realization and believes that material and spiritual factors can be involved in the realization of happiness. Interrogating [istintaq] the Holy Quran and presenting the statements of the Supreme Leader of the Revolution to this divine book shows that he, inspired by verses that consider the divine intention necessary for the perfection of human deeds, recommends the intention of closeness to God and worship in happiness. This Quranic teaching that the events of human life, including joy and sorrow, are the causes of human suffering and trial, and the means of learning, is explicitly reflected in the words of the Leader along with some philosophies of happiness. Avoidance of sin is one of the most important prohibitions of the Holy Quran, which is also mentioned in the Quran while forbidding some forms of happiness. Imam Khamenei, who in the declaration of the second step deals with some functions of behavior with a religious and Islamic approach, and in his other statements, by forbidding some forms of happiness that lead to sin, draws the audience to this important issue. The Supreme Leader of the Revolution emphasizes planning and being moderate in happiness, which is, in fact, paying attention to the comprehensive commands and decrees of the Quran in the field of economics and management. Respecting the divine rites and the companionship and convergence of the believers are among the divine commands in the Holy Quran that Imam Khamenei considers necessary to observe in celebrations and joys.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quranic Documents
  • Supreme Leader
  • Essentials and Requirements of Happiness
  1. قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر، نشر دار القرآن الکریم، قم(1373 ش).
  2. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دارصادر بیروت، چاپ سوم(1414 ق).
  3. اربلى، ابوالفتح، کشف الغمه فى معرفه الائمه، دوم، بیروت، دارالاضواء(1405‌ق).
  4. آلوسی، شهاب الدین سیدمحمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن، داراحیاء التراث العربی، چاپ چهارم،(1405 ق).
  5. تقوی، سیدرضا، نگرشی بر مدیریت اسلامی، تهران، نشر بین الملل(1380 ش).
  6. الحرّ العاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ چهارم(1391 ق).
  7. الحرانى، حسن‌بن‌شعبه، تحف العقول عن اخبار آل‌الرسول (ص)، به‌کوشش على‌اکبر غفارى، دوم، قم، نشر الاسلامی، (1404‌ق).
  8. حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان‏، کتابفروشی لطفی، تهران‏، چاپ اول‏ (1404 ق).
  9. حلبی، علی‌اصغر، تاریخ طنز و شوخ طبعی، نشر اساطیر(1398 ش).
  10. دهخدا، علی­اکبر، لغت‌نامه دهخدا، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم(1377 ش).
  11. دیلمی، حسن بن محمد، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول،(۱۴۰۸ ق).
  12. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، ذوی القربی، چاپ پنجم(1426 ق).
  13. زارعی متین، حسن، مدیریت منابع انسانی، نشر بوستان کتاب، قم(1393ش).
  14. زحیلی، وهبه بن مصطفی، ‏التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج‏، دارالفکر المعاصر، بیروت، چاپ دوم‏(1418 ق‏).
  15. زمخشرى، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‌، دارالکتاب العربی‌، بیروت‌، چاپ سوم‌(1407 ق).
  16. صدوق، محمد بن علی بن‌بابویه، أمالی، موسسه بعثت تهران(1417 ق).
  17. طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ: پنجم(1417 ق).
  18. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ‏چاپ سوم، ناصر خسرو تهران(1372 ش).
  19. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، دارالاحیاء التراث العربی(1409 ق‏).
  20. طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم(1366 ش).
  21. عسکری، ابی هلال، معجم فروق اللغویه، موسسه نشر اسلامی(1412 ق).
  22. فیض کاشانی, ملا محمدمحسن، تفسیر الصافی، دارالکتب اسلامیه (1419 ق).
  23. الفیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، دارالهجره(1405 ق).
  24. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم(1407 ق‏).
  25. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار (ع)، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم،(1362 ش).
  26. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مرکز الکتاب للترجمه و النشر، چاپ اول(1402 ق).
  27. معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، سرایش(1381 ش).
  28. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب اسلامیه، چاپ بیست و هشتم(1371 ش).
  29. موسوی خمینى، سید روح اللّه،‏ صحیفه نور، مرکز مدارک فرهنگى انقلاب اسلامى(1364ش).
  30. میرشاه جعفری، ابراهیم؛ محمدرضا عابدی و هدایت الله دریکوندی، «شادمانی و عوامل مؤثّر بر آن»، تازه‌های علوم شناختی، سال چهارم، ش 3/ 58-50، 1381 ش.
  31. نهج البلاغه، سیدرضی، ترجمه فیض الاسلام، نشر فیض الاسلام(1368 ش).
  32. الواسطى، على بن محمد، عیون الحکم والمواعظ، قم، دارالحدیث (1376 ش).
  33. سخنان، پیام‌ها و نامه‌های مقام معظم رهبری (مدظله) در (https://farsi.khamenei.ir/ و https://www.leader.ir/).
دوره 15، شماره 29 - شماره پیاپی 29
سال پانزدهم، شماره 29 پاییز و زمستان 1400 ش- 1443ق
بهمن 1400
صفحه 186-211
  • تاریخ دریافت: 29 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 15 تیر 1400
  • تاریخ پذیرش: 19 مهر 1400