کنش‌های دراماتیک جسمی (غیر کلامی) در قرآن از منظر جیمز تامس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته سطح چهارو کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی

2 دکترای حکمت هنر

3 دانشجوی دکترای فلسفه ی هنر

چکیده

قصص قرآن دارای جنبه­های نمایشی بوده و می­توان آنها را از این جهت مورد بررسی قرار داد. واژه نمایش در یونانی صرفاً به معنای کنش است. کنش به‌عنوان مهم­ترین عنصر درام است. جیمز تامس، نظریه­پردازی است که بر اساس روش فرمالیستی، متن نمایشی را مورد بررسی قرار می­دهد. او در توضیح عمل شخصیت، از کنش­های دراماتیک جسمی نام می­برد. کنش­های جسمی، کنش­هایی هستند که به‌صورت غیرکلامی بیان می‌شوند. این پژوهش با هدف تبیین کنش­های جسمی در قصص قرآن، تلاش دارد تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که وجه نمایشی کنش­های جسمی در قصص قرآن چیست؟ در نهایت به این فرضیه دست یافت که آیا قصه‌های قرآن دارای وجوه دراماتیک است یا خیر. روش تحقیق به‌صورت تجزیه اطلاعات و به‌صورت استقرائی ـ تفسیری و روش توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می­دهد کنش­های جسمی مانند هبوط حضرت آدمg، کشتی حضرت نوحg در قصص قرآن دارای ارزش دراماتیک بوده و می­توان از این کنش­ها در خلق موقعیت­های نمایشی بهره برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Physical (Non-verbal) Dramatic Actions in the Quran from the Perspective of James Thomas

نویسندگان [English]

  • Mehdi Jozi 1
  • mahdi davoodabadi 2
  • ahmad shabanirad 3
1
2 PhD in Art Wisdom
3 PhD student in Philosophy of Art
چکیده [English]

The stories of the Quran have dramatic aspects and they can be analyzed from this point of view. The word drama in Greek simply means action. Action is the most important element of drama. James Thomas is a theoretician who examines the dramatic text based on the formalist method. In explaining the action of the character, he mentions physical dramatic actions. Physical actions are actions that are expressed non-verbally to explain the physical actions in the stories of the Quran. This research tries to answer the basic question what is the representational aspect of the physical actions in the stories of the Quran? Finally, he reached the hypothesis that whether the stories of the Quran have dramatic aspects or not. The research method is information analysis and inductive-interpretive and descriptive-analytical. The results of the research show that physical actions such as the descent of Adam (A.S) and the ark of Noah (A.S) in the stories of the Quran have dramatic value and these actions can be used in creating dramatic situations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Performance
  • Physical Action
  • Performance Aspect
  • James Thomas
  • Formalism
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی‌اصفهانی و گروهی از اساتید، انتشارات المصطفی، قم: 1388 ش.
  2. آذربایجانی، مسعود و دیگران، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، سمت، قم/تهران: 1382.
  3. ارسطو، هنر شاعری، ترجمه: فتح الله مجتبایی، انتشارات اندیشه، تهران: 1377.
  4. اسلین، مارتین، نمایش چیست، ترجمه: شیرین تعاونی (خالقی)، انتشارات نمایش، تهران: چاپ سوم، 1379.
  5. بوردول، دیوید؛ تامسون، کریستین، هنر سینما، ترجمه: فتاح محمدی، انتشارات پیکان، تهران: چاپ دوازدهم، 1394.
  6. پودوفکین، ف.ا.، فن سینما و بازیگری در سینما، ترجمه: حسن افشار، نشر مرکز، تهران: چاپ دوم، 1383.
  7. تامس، جیمز، تحلیل (فرمالیستی) متن نمایشی، ترجمه: علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد، سمت، تهران: چاپ چهارم، 1395.
  8. حبیبی، علی‌اصغر؛ امیرحاجلو، حمیده؛ علیپور، فتاح، «شیوه­های شخصیت­پردازی غیرمستقیم (کنش، گفتار و نامگذاری) در رمان زقاقالمدقّ اثر نجیب محفوظ»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال ششم/دوازده پیاپی، 1395.
  9. حسامی، فاضل؛ رفیق، محمد، «مؤلفه‌های کنش از منظر قرآن کریم»، فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، سال ششم، شماره 2، 1397.
  10. خبری، محمدعلی، «ظرفیت های نمایشی قصه حضرت یوسف علیه السلام در قرآن کریم»، نشریه تئاتر، شماره 41، 1387.
  11. خلج، منصور، تئاتر و نشانه­ها، چاپ سوره، تهران، 1383.
  12. دهخدا، علی‌اکبر، لغت­نامه دهخدا، دانشگاه تهران، تهران: 1351 ش.
  13. صمدی، روشن، فرهنگ فن سینما و تلویزیون، نشر علم، تهران: 1376.
  14. قرائتی، محسن، تفسیر نور، جلد 4، چاپ یازدهم، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن، تهران: 1383 ش.
  15. کاظمی، شهاب، آفرینش­ هنری در داستان ابراهیمg، انتشارات احسن­الحدیث، قم: 1379.
  16. محققیان، اعظم؛ پرچم، زهرا، «نشانه‌شناسی ﺍﺭﺗﺒﺎطات ﻏﯿﺮﮐﻼﻣﯽ در آیات قرآن کریم»، فصلنامه تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال دوازدهم، شماره 4،
  17. مروتی، سهراب؛ قاسمی، یارمحمد؛ شکربیگی، نرگس؛ دارابی، فرشته، «نوع‌شناسی مولفه‌های ارتباط غیرکلامی در قرآن کریم»، دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و ارتباطات، سال بیستم، شماره 1، 1392.
  18. مقدادی، بهرام، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی، فکور، تهران: 1378 ش.
  19. مکارم‌شیرازی، ناصر و جمعی از فضلا، برگزیده تفسیر نمونه، تنظیم: احمد علی‌بابایی، دارالکتب اسلامیه، تهران: ۱۳۸۶ ش.
  20. مکی، ابراهیم، شناخت عوامل نمایش، سروش، تهران: 1392.

هولتن، اورلی، مقدمه بر تئاتر: آینه طبیعت، ترجمه: محبوبه مهاجر، سروش، تهران: چاپ دوم، 1376

دوره 16، شماره 30 - شماره پیاپی 30
دوفصلنامه علمی قرآن و علم سال `شانزدهم، شماره 30، بهار و تابستان 1401ش
شهریور 1401
صفحه 119-138
  • تاریخ دریافت: 17 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 09 خرداد 1401