انسان پیشرفته یا انسان کامل از نظر دانشمندان اسلامی و غربی دارای تعریف‌های متفاوتی است. ابن عربی، سید حیدر آملی، ملاصدرا، امام خمینی، علامه طباطبایی و شهید مطهری هر یک تعریفی را ارائه داده‌اند که در مجموع چنین برداشت می‌شود که انسان پیشرفته از تمام توانایی و استعدادهای مادی و روحی خود به طور هماهنگ و کامل استفاده می‌کند، اما انسان پیشرفته در مکاتب غربی بیشتر به جنبه‌های مادی می‌پردازد. از منظر قرآن انسان پیشرفته دارای اهدافی مانند بندگی، رسیدن به رحمت الهی، حیات طیبه و خشنودی خالق است. همچنین دارای ویژگی‌های اعتقادی (از جمله ایمان و توحید)، ویژگی‌های اخلاقی (از جمله تزکیه، تقوا، صبر و شکرگذاری) و ویژگی‌های فکری و فرهنگی (مانند اندیشیدن، اهتمام به کسب دانش، برخوردار از تلاش، کوشش و انگیزه بالا) است و در صدد است تا زندگی دنیوی و اخروی خود را به کمال برساند.
)
