الگوی ارزیابی عملکرد از منظر قرآن کریم

رجبی, محمد زکی; توکلی, عبد الله

doi:10.22034/qve.2023.8467

الگوی ارزیابی عملکرد از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته دکتری ، جامعه المصطفی ص العالمیه - ایران - قم «نویسنده مسئول» از کشور افغانستان

² دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

10.22034/qve.2023.8467

چکیده

ارزیابی عملکرد یکی از اساسی‌ترین وظایف مدیراست. تا کنون مدل‌ها و روش‌های زیادی در موضوع ارزیابی عملکرد دانش رایج، ارائه و به مرور و تغییر شرایط اثر خویش را از دست داده‌اند. در این خصوص با رویکرد اسلامی نیز آثاری تدوین شده است؛ اما تاکنون منجر به ارائه روش و یا الگوی ارزیابی عملکرد نشده است. بنابراین مسئله اصلی پژوهش استخراج گزاره‌های ارزیابی عملکرد از منظر قرآن کریم است. هدف این پژوهش، ارائه الگوی ارزیابی عملکرد ار گزاره‌های قرآنی است که با جستجوی کتابخانه‌ای و روش تفسیری شهید صدرe انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مدل ارزیابی عملکرد در دانش مدیریت، دارای فرایندی پنج مرحله‌ای است که منفعت و بهره‌وری سازمان برای رسیدن به سود مادی در عالم دنیا ارائه شده است. درحالی‌که الگوی ارزیابی عملکرد قرآنی دقیق، گسترده و همه عوالم سه‌گانه دنیا، برزخ و آخرت را در بر می‌گیرد، و نیز فطرت، منافع مادی و معنوی انسان‌ها در سازمان‌های رحمانی را در نظر دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Evaluating Performance Paradigm from the Perspective of the Quran

نویسندگان [English]

mohammad zaki rajabi ¹
Abdullah Tavakoli ²

¹ Ph.D. Graduate, Al-Mustafa International University - Iran - Qom

² .Associate Professor at the Research Institute of Seminary and University

چکیده [English]

Performance evaluation is one of the most fundamental tasks of management. Numerous models and methods have been proposed in the field of performance evaluation of prevailing science, but over time and with changing circumstances, their effectiveness has diminished. In this regard, Islamic approaches have also been developed, yet they have not resulted in the presentation of a specific method or performance evaluation paradigm. Therefore, the main focus of this research is to extract performance evaluation propositions from the perspective of the Quran. This study aims to propose a performance evaluation paradigm based on Quranic propositions, achieved through library research and the interpretative method of Ayatollah Sadr (May he rest in peace!). The research findings demonstrate that the performance evaluation model in the field of management consists of a five-stage process aimed at organizational benefit and productivity for achieving material gains in the earthly realm. In contrast, the Quranic performance evaluation paradigm encompasses precision, comprehensiveness, and consideration of the three realms—world, intermediary realm, and the hereafter—as well as human beings' inherent material and spiritual interests within divine organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

Quran
Paradigm
Model
Performance Evaluation

مراجع

قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات بین‌المللی المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
ابن‌منظور، جمال‌الدین محمدبن مکرم، لسان العرب، الطبعه الاولی، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت: 1426 ه و 2005م؛ الجزء الرابع و الخامس عشر، 1410 ه، 1990 م.
آذری، علیرضا؛ زمانی‌مزده، مهدی؛ الگوی راهبردی مدیریت عملکرد سازمان، انتشارات مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، تهران: 1393.
اشکنانی، محمدابراهیم، مدیریت و ارزیابی (مفاهیم و کاربردها)، ترجمه: زاهد ویسی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1387.
اشکنانی، محمدابراهیم؛ مدیریت و ارزیابی (مفاهیم و کاربردها)، انشارات شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، تهران: 1387؛
بهمنی، سعید، نظریه‌پردازی قرآن‌بنیاد، رهیافت‌های توسعه روش نظریه‌پردازی قرآن‌بنیاد شهید صدر، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و معارف قران، قم: 1397.
تیلور، فردریک وینسلو، اصول مدیریت علمی، ترجمه محمد علی توسی، مرکز آموزش مدیریت دولتی، تهران: 1369.
ثقفی‌تهرانی، محمد، روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، انتشارات برهان، تهران: 1376.
جوادی‌آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن: معاد در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم: چاپ چهارم، 1386 ش.
حسینی، سیدعباس، میرزاپور، حامد، کاربرد سیستم‌های کنترل کیفیت، انتشارات، سازمان سمت، تهران: 1388.
حسینی‌تهرانی، محمحسین، معاد شناسی، انتشارات علامه طباطبایی، مشهد: 1423 ق.
حویزی،‌ عبد علی‌بن‌ جمعه، تفسیر نور الثقلین، صححه: هاشم الرسولی المحلاتی، مؤسسه اسماعیلیان، قم: چاپ دوم، 1383 ق.
دسلر، گری، مبانی مدیریت منابع انسانی، ترجمه: علی پارسائیان، سیدمحمد اعرابی، انشارات دفتری پژوهش‌های فرهنگی، تهران: چاپ ششم، 1389.
دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران: 1352.
رفیع‌زارده، علاءالدین، رونق، یوسف، مدیریت و ارزیابی عملکرد با رویکرد علمی – کاربردی (سازمان، مدیران، و کارکنان)، انتشارات فرمنش، تهران: 1392.
سبحانی، جعفر، منشور جاوید، انتشارات مؤسسة سید الشهداg، قم: 1369ش.
سعیدی،‌ پرویز؛ نظری،‌ محمدرضا؛‌ اصول مدیریت و سرپرستی، انتشارات پیام پویا، تهران: چاپ سوم، 1387.
سیدجوادین، سیدرضا، مبانی مدیریت منابع انسانی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران: 1383
سیدنقوی، میرعلی؛ حسن‌پور، اکبر؛ حسامی، زهرا؛ مدیریت استراتژیک عملکرد کاکنان؛ از تئوری تا عمل، مؤسسه کتاب مهربان نشر، تهران: 1391؛
طباطبایی، محمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: چاپ پنجم، 1417 ق.
طباطبایی، محمدحسین، انسان از آغاز تا انجام، ترجمه‌ و تعیقات: صادق لاریجانی، نشر علامه طباطبایی، تهران: چاپ دوم، 1371.
طباطبائی، محمدحسین، رسائل توحیدی (توحید ذاتی، اسماء حسنی، افعال الهی، وسائط فیض میان خدا و عالم مادی)، ترجمه و تحقیق: علی شیروانی؛ به کوشش هادی خسروشاهی، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم: 1388.
طبرسی، فضل‌بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران: چاپ سوم، 1372 ش.
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت: 1430 ق-2009 م.
طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی‌تفسیر القرآن، داراحیاء التراث العربی، بیروت: بی‌تا.
طیّب، عبدالحسین، تفسیر اطیب البیان، انتشارات اسلام، بازار شیرازی: چاپ دوم، 1369 ش.
عاملى، ابراهیم‏،: تفسیر عاملى‏، انتشارات صدوق، تهران: 1360.
فیاض‌بخش، نفیسه، ساکنان ملکوت، انتشارات احیاء کتاب، تهران: 1385.
فیض‌کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت: الطبعة الثانیه، 1402 ق.
قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران: چاپ پنجم، 1384 ش.
قرشى سیدعلى‌اکبر، قاموس قرآن، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371 ش.
قطب، سید، فی ظلال القرآن، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت: الطبعة الخامسه، 1386 ش، 1967 م.
قلی‌زاده، محمدحسین؛ آزادیخواه، مجید، مدیریت عملکرد نوین و کارت امتیازی متوازن، انتشارات دانشگاه گیلان، گیلان: 1389.
کرد‌رستمی، مجید؛ اشکنانی، محمد‌ابراهیم، فنون مدیریت نوین: آنچه مدیران عصرجدید باید بیاموزن، سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، تهران: 1388.
کلینی، محمد یعقوب، اصول کافی، ترجمه محمد باقر کمره‌ای، انتشارات اسوه، تهران: چاپ چهارم، 1379 ش.
مترجمان‏، تفسیر هدایت‏، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏، مشهد: 1377 ش‏.
محمدی، حسنعلی، آسمانگر: فرهنگ جامع اسما‌الله: اسما و صفات الهی در قرآن ، متون دینی و ادبیات فارسی همراه با نام خداوند به 314 زبان و لهجه‌ ملل جهان، ویراسته‌ کاظم عابدینی، قم: فراگفت، 1390.
مدرسی، محمدتقی، تفسیر هدایت، ترجمه: پرویز اتابکی، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد: 1378 ش.
معزّی‌ملایری، اسماعیل، جامع احادیث الشیعه، المطبعه: المهر، قم: 1418 ق.
معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، تهران: چاپ هشتم، 1371ش.
مکارم‌شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1374 ش.
نهاوندی، محمدبن عبدالرحیم، نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن، قسم الدراسات الاسلامیه ـ مؤسسه البعثه، قم: 1429 ق.
هاشمی‌رفسنجانی، اکبر؛ فرهنگ قرآن، انتشارات مؤسسه بوستان کتاب، قم: 1385