روش فهم و برداشت مدیریتی قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد همکار جامعه المصطفی العالمیه،قم،ایران

2 مدیر مجتمع عالی قرآن و حدیث، استاد جامعة المصطفی ص العالمیة،قم،ایران

3 دکتری تخصصی رشته قرآن و علوم، جامعة المصطفی ص العالمیة [از افغانستان] (نویسنده مسئول)

چکیده

این مقاله در راستای پاسخگویی به این پرسش تدوین شده است که چه روش یا روش‌های صحیحی برای تفسیر مدیریتی قرآن وجود دارد؟ و آیا می‌توان باتوجه‌به روش‌های رایج تفسیری، روشی جدید و صحیحی برای دسترسی به مراد جدی مدیریتی خداوند ارائه کرد؟ تاکنون استخراج، استنباط و برداشت نکات و اشارات مدیریتی در میان تفاسیر عمومی و به روش‌های مختلفی ارائه شده است. رویکردهای کاربردی برای تحلیل آیات مدیریتی قرآن کریم در قالب نگاه مدیریتی به آیات الهی و کشف نظام و نظریه‌های مدیریتی قرآن کریم است که به روش‌های ترتیبی، موضوعی، میان‌رشته‌ای و تطبیقی قابل ارائه است. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، براساس مبنای تلقی وحی به‌عنوان فعل تدبیری حکیمانه و چهاروجهی بودن رویکردها و جهت صدور آیات، به تبیین مفردات و عبارت‌های آیات و سوره‌ها به‌صورت تعبدی ـ تحلیلی و همچنین سیستمی ـ شبکه‌ای پرداخته شده و براساس آن شبکه‌ای از مفاهیم و گزاره‌های مدیریتی تشکیل و روابط بین مفاهیم و گزاره‌ها کشف و درنهایت معانی، مقاصد و مدالیل مدیریتی آیات استخراج می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Methodology of Understanding and Extracting Management Principles from the Quran

نویسندگان [English]

  • Amirali Lotfirah 1
  • mohammadali rezaeeesfahani 2
  • Seyed Mohammad Hossain Wahidi 3
1 Collaborating Professor, Al-Mustafa International University
2 Professor & Dean of Quran and Hadith Higher Institute,qom,iran
3 Specialized Doctorate in Quran and Sciences, Al-Mustafa International University (Corresponding Author)
چکیده [English]

This article is formulated to address the question of what are the correct methods or methodologies for interpreting management principles from the Quran, and whether it is possible to propose a new and correct method for accessing the serious intention of divine management. So far, various methods have been proposed for extracting, deducing, and interpreting management points and indications among general interpretations and through various approaches. Practical approaches for analyzing managerial verses of the Quran are presented in the form of a managerial perspective on divine verses, and discovering the systems and managerial theories of the Quran, which can be presented in sequential, thematic, interdisciplinary, and comparative methods. In this paper, using a descriptive-analytical method based on the foundation of revelation as a rational and strategic act, and considering the 4-faceted nature of approaches and directions in revealing verses, the terminologies and phrases of the verses and chapters are explained in a devotional-analytical and systemic-network manner. Based on this network, a set of managerial concepts and propositions is formed, and the relationships between concepts and propositions are discovered, ultimately extracting the meanings, purposes, and rationales of managerial verses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Managerial Interpretation
  • Methodology
  • Management
  • Strategic Planning
  • Quran

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌منظور، لسان العرب، به کوشش علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ ق.
  3. الوانی، سیدمهدی، مدیریت عمومی، تهران: نی، 1390.
  4. ایران‌نژادپاریزی، مهدی، سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران،1390.
  5. باقرالموسوی، محسن، مدیریت و نظام اداری از دیدگاه امام علیg، ترجمه : دکتر سید حسین سیدی ، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی (به نشر)، چاپ سوم سال 1384.
  6. پاکتچی، ‌احمد، ‌درس‌گفتارهای معناشناسی، وبلاگ تحقیقات قرآن‌ و ‌حدیث، بی‌تا.
  7. پاکروان، محسن، فرهنگ فارسی سره، تهران: نقش مانا، 1394ش.
  8. پهلوانی، مرتضی، واکاوی نقش و خصوصیات رفتاری مدیران دینی در تعالی بخشی اخلاق کاربردی اجتماعی از دیدگاه قرآن و حدیث، فصلنامه قرآن و علوم اجتماعی،سال3، شماره 2، 1402ش.
  9. جوادی‌آملی، عبدالله، دین‌شناسی، قم: اسراء، چاپ سوم، 1383ش.
  10. جوادی‌آملی، عبدالله، انتظار بشر از دین، تحقیق، علی اسلامی، قم: اسراء، چاپ پنجم‏، 1387.
  11. حقی برسوی، اسماعیل، روح البیان، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1405ق.
  12. حکیمی، عبدالمومن و لطفی، امیرعلی، منطق تحلیل مدیریتی آیات و سوره‌های قرآن (مدل پنج وجهی)، چاپ نشده.
  13. درّاز، محمد عبدالله، النبأ العظیم؛ نظرات جدید فی‌القرآن، کویت: ‌دارالقلم، 1970.
  14. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، زیرنظر سیدجعفر شهیدی و محمد معین، تهران: روزبه، 1373.
  15. ذوقی،‌ امین، «نگره‌ای جدید دربارة انسجام متنی‌سوره‌های قرآن‌کریم»،‌ دوفصلنامه علمی‌‌پژوهشی ‌مطالعات قرآن ‌و‌ حدیث، ‌سال ششم،‌ شماره دوم، 1392.
  16. راغب‌اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب‏القرآن، تحقیق محمّدسید گیلانی، بیروت: دارالمعرفه، بی‏تا.
  17. سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر سمرقندی (بحرالعلوم)، بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۶.
  18. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ مدرسین حوزه علمیه، 1417.
  19. علاقه‌بند، علی، مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، تهران: روان، چاپ هفدهم (ویراست پنجم)،1384.
  20. علوانی، جابر طه، الوحدة البنائیة للقرآن‌المجید، القاهره: مکتبه الشروق الدولیه، 1427
  21. عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران: امیر کبیر، 1384ش.
  22. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، به کوشش رسولی محلاّتی، تهران: المکتبة العلمیة الاسلامیه، بی‌تا.
  23. غزنوی‌،‌ موسی‌، ‌«راز و‌ رمز ژرفای ‌قرآن»‌،‌ فصلنامه کوثر، سال پنجم، ‌شماره 18، 1386
  24. فراهی‌هندی، عبدالحمید، نظام ‌القرآن ‌و ‌تأویل ‌الفرقان ‌بالفرقان، ‌هند: ‌الدائره الحمیدیه،1420ق.
  25. کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله، تفسیر منهج الصادقین، مصحح: ابوالحسن شعرانی و علی‌اکبر غفاری، تهران: کتابفروشی اسلامیه، 1366ش.
  26. ‌ک‍ون‍ت‍ز، ه‍رول‍د؛ س‍ی‍ری‍ل‌ اودانل‌؛ ه‍ای‍ن‍ز وی‍هری‍خ‌، اص‍ول‌ مدی‍ری‍ت‌، ت‍رج‍مه‌ م‍ح‍مدع‍ل‍ی‌ طوس‍ی، امین‌الله علوی، علی‌اکبر فرهنگی، اکبر مهدویان، ت‍ه‍ران: م‍رک‍ز آموزش‌ مدی‍ری‍ت‌ دول‍تی‌‏‫‏،چاپ پنجم، 1385.
  27. لطفی، امیرعلی، درآمدی بر مطالعه قرآن به روش سیستمی و با رویکرد شبکه­ای، دوفصلنامه قرآن و علم، سال چهارم، شماره6، تابستان و بهار 1389.
  28. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ: دوم، 1403 ق.
  29. مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، تهران: صدرا، چاپ چهارم، 1368.
  30. مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1362.
  31. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، دار الکتب الاسلامیه‌، تهران‌: چاپ نهم‌، 1386 ش‌.
  32. مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی، تهران: انتشارات اسلامی، 1375ش.
  33. طوسی، محمد بن محمد نصیرالدین، کشف المراد فی تجرید الاعتقاد، ترجمه و شرح، ابوالحسن شعرانی، تهران: کتابفروشی اسلامیه، 1372ش.
  34. هاشمی‌رفسنجانی، اکبر، تفسیر راهنما، قم: بوستان کتاب، 1386.
  35. Rznzvyg, Management is coordination of human and material resources in order to achieve the Goals, 1974.
  36. Forrester, Management is the process of converting information into action. This process may be called Decisions. 1962.
  37. Donnelly et al,Management is process integrates individual and group activities in the goals of the group.1971.
قرآن و علم
دوره 17، شماره 33
اسفند 1402
صفحه 123-148

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 18 آذر 1401
  • تاریخ پذیرش: 18 آذر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار