«دفاع» در اندیشه‌های قرآنی امام خامنه‌ای (دام‌ظله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه و پژوهشگاه علوم دفاعی راهبردی (نویسنده مسئول):

2 .دانشجوی دکتری رشته علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه و پژوهشگاه علوم دفاعی راهبردی

3 . استادیار دانشگاه و پژوهشگاه علوم دفاعی راهبردی و همچنین عضو هیئت علمى و قائم مقام دفتر فرهنگستان علوم اسلامی، .

چکیده

در مطالعۀ تاریخی زندگی موجودات، دفاع پدیده‌ای بسیار بااهمیت و برجسته شناخته می‌شود. این پدیده در مقابل تهدیدات و خطرهای خارجی ظهور می‌یابد تا موجودات بتوانند از مسیر حرکت و کمال خود باز نمانند و بقای خود را حفظ کنند. به همین دلیل «دفاع» مفهومی مقدس، ارزشی و یکی از ارکان بقاء به حساب می‌آید؛ اما آنچه بر اهمیت و ارزش این مهم می‌افزاید، آشنایی با اندیشه دفاعی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، رهبر عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی است؛ چراکه معظم‌له با تکیه بر آیات قرآنی، دیدگاه و نظریه خودشان را تحت «دفاع» بیان فرموده‌اند و به همین مناسبت نگاه ایشان به «دفاع»، یک نگاه عمیق و گسترده‌ است. مقاله حاضر از منظر هدف اکتشافی و کاربردی بوده، رویکرد آن، استقرایی و چگونگی انجام آن، کیفی است. باتوجه‌به ماهیت پژوهش، از روش تحلیل مضمون در دسته‌بندی اولیه مضامین و جهت تجزیه و تحلیل تم‌های به‌دست‌آمده، از روش تکاملی به‌منظور استخراج منظومه فکری مقام معظم رهبری استفاده شده است. نتایج تحقیق ضمن بیان پاسخی روشن به پرسش‌ها، مدلی را با محتوای 34 مضمون، تحت عنوان اصول و مبانی، 58 مضمون تحت، عنوان راهبرد و 24 مضمون، تحت عنوان اهداف در حوزۀ «دفاع» ارائه کرده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of Defense in the Quranic Thoughts of Ayatollah Khamenei (May His Life Be Prolonged)

نویسندگان [English]

  • Faredon Talebpour 1
  • Mohammad Reza Mohammadi Goodarzi 2
  • Ali Reza Peyroozmand 3
1 PhD Candidate, PhD Candidate in Strategic Defense Sciences, University and Research Institute of Strategic Defense Sciences (Corresponding Author)
2 PhD Candidate in Strategic Defense Sciences, University and Research Institute of Strategic Defense Sciences
3 Assistant Professor, University and Research Institute of Strategic Defense Sciences, Faculty Member of the Scientific Council and Deputy of the Office of the Academy of Islamic Sciences.
چکیده [English]

In the historical study of life phenomena, defense is recognized as a highly important and prominent phenomenon. This phenomenon emerges in the face of external threats and dangers so that beings can maintain their path of movement and perfection and preserve their survival. Therefore, "defense" is considered a sacred, valuable concept, and one of the pillars of survival. What further enhances the importance and value of this issue is familiarity with the defensive ideology of Ayatollah Khamenei (May His Life Be Prolonged), the esteemed leader of the Islamic Revolution, as His Eminence has expressed their perspective and theory under the concept of "defense" relying on Quranic verses. Accordingly, their view on "defense" is profound and comprehensive. This article, with an exploratory and applied purpose, adopts a qualitative approach. Given the nature of the research, the method of thematic analysis is used for the initial categorization of themes and for the analysis of the emerged themes, an evolutionary method is employed to extract the intellectual framework of His Eminence's thoughts. The research results, while providing clear answers to the questions, present a model consisting of 34 themes under the category of principles and foundations, 58 themes under the category of strategies, and 24 themes under the category of goals in the field of "defense."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defense
  • the Ideological Thoughts of Ayatollah Khamenei (May His Life Be Prolonged)
  • Quran
  • Resistance
  1.  

    1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
    2. ابراهیم، مصطفی و همکاران، المعجم الوسیط، استانبول: المکتبة الاسلامیه، ۱۳۸۰ق.
    3. انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن، 1381
    4. پیروزمند، علیرضا، جزوه کلاسی نظریه‌پردازی، آرشیو دانشکده دفاع دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، 1399.
    5. جعفری، سیداصفر و دیگران، درآمدی بر دفاع در اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، انتشارات دفاع، 1395.
    6. جعفری، محمدتقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، مشهد: آستان قدس رضوی، 1392.
    7. جمشیدی، محمدحسین، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در جهان، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1383.
    8. حازمی، عبد الرحمن بن سـعید، التوجیـه الإسـلامی لأصـول التربیـة، مکـه مکرمـه: جامعـة أم‌القـری، ۱۴۲۴ق.
    9. حسینی‌‌زاده، سیدعلی، سیرۀ تربیتی پیامبرk و اهل‌بیتb؛ نگرشی بر آموزش با تأکید بـر آمـوزش دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ ۶، ۱۳۹۰.
    10. دانایی‌فرد حسن، امامی، سیدمجتبی، استراتژی‌های پژوهش کیفی- نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، دوره: 1، ش2، 1386.
    11. دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، 1380.
    12. راغب‌اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، تحقیـق صـفوان عـدنان داوودی، منشـورات طلیعة نور، چاپ دوم، 1427.
    13. سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران‌: کومش‌، 1373.
    14. عبدالله‌خانی، علی، تهدیدات امنیت ملی (شناخت و روش)، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌‌المللی ابرار معاصر، 1376.
    15. عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویه، تنظیم: الشیخ بیـت اللـه بیـات، چاپ اول ، قم: مؤسسـة النشـر الإسـلامی التابعـة لجماعة المدرسین، ۱۴۱۲ق.
    16. عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران‌: امیرکبیر،1377.
    17. غفاریان، وفا، استراتژی اثربخش، تهران: فرا، 1380.
    18. فراهیدی، خلیل، العین، تحقیق دکتر مهدی مخزومی، چاپ دوم، قم: دار الهجره، 1410.
    19. کیانی، سورنا، رساله «الگوی راهبردی دفاع همه جانبه از منظر قرآن کریم، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی، 1395.
    20. مرادپیری، هادی، «الگوی دفاعی در اندیشه دفاعی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)»، مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، ش9، زمستان 1391.
    21. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، تهران‌: زرین‌، 1382.
    22. نجار، عبدالمجید، آزادی اندیشه و بیان عامل تفرقه یا وحدت فرهنگی، ترجمه محسن آرمین، تهران: قطره، 1377.
    23. وبگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: https://farsi.khamenei.ir/
    24. ولی‌وند، حسین، شهلائی، ناصر، نظریه‌های راهبردی، تهران: دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، چاپ پنجم، 1396.‌
    25. هاشمیان‌‌فرد، زاهد، جهاد دفاعی (اصول و الزامات)، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی، 1388.
    26. Fitjar, R. D. & Rodríguez-Pose, A. Firm collaboration and modes of innovation in Norway, Research Policy, 42-2013.