نظام معنایی گردشگری از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری جامعة المصطفی ص العالمیة قم

چکیده

گردشگری به‌مثابه صنعت، منابع مهم درآمد و درعین‌حال موضوعی اجتماعی و عامل مؤثر در تبادلات فرهنگی حائز جایگاه ویژه‌ای است. در این واقعیت که ایران اسلامی می‌تواند از مواهب آن برخوردار بوده، یکی از مبادی یا مقاصد مهم گردشگری در منطقه باشد، تردیدی نیست؛ لکن با وجود ظرفیت‌های موجود روشن نیست جامعه ایرانی با مقوله گردشگری باید چه سیاست و هدفی را در پیش گیرد. به نظر می‌رسد برای دستیابی به راهکار توسعه و ارتقای جایگاه آن، بررسی عوامل مختلف ازجمله بررسی واژگان قرآن دارای اهمیت ویژه است. در قرآن واژگانی از قبیل: سیر، سفر، سیاحت و... وجود دارد که هریک بار معنایی خاصی داشته و دلالت بر گردشگری می‌کنند. بدین‌منظور واژگان قرآنی با استفاده از روش معناکاوی ایزوتسو به‌عنوان پشتوانه نظری موردبررسی قرار گرفت واصول و معیارهای قرآنی نسبت به گردشگری استخراج و تحلیل گردید. باتوجه‌به جامع‌نگری قرآن نسبت به انسان، یافته‌ها حاکی از وجود معیارهایی مانند توجه به بُعد مادی و معنوی انسان، ارزش معنایی مثبت، همگانی‌بودن سفر به‌لحاظ مخاطب و زمان، هدفمندی و تکلیف مداری، ابعاد فردی و جمعی، دائمی‌بودن، آمادگی مبادی و مقاصد گردشگری، نشانه‌گرفتن زندگی مادی، رد نگاه طبقاتی، آماده‌باش دفاعی، تشویق به علم‌آموزی، عبرت آموختن و.... است که به‌کارگیری آن‌ها در برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری درخصوص گردشگری راهکار مؤثری در توسعه آن از منظر قرآن خواهد بود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Semantic System of Tourism from the Perspective of the Quran

نویسنده [English]

  • ahmad hosseinzadeh
PhD, Al-Mustafa International University, Qom
چکیده [English]

Tourism, as an industry, is an important source of income and, at the same time, a social issue and an effective factor in cultural exchanges with a special status. In the reality that Islamic Iran can benefit from its blessings and be one of the important tourist destinations in the region, there is no doubt; however, despite the existing capacities, it is not clear what policy and goal Iranian society should pursue regarding tourism. It seems that for achieving the solution for development and promotion of its status, examining various factors including analyzing Quranic terms is of special importance. In the Quran, there are terms such as "sair," "safar," "siahah," etc., each having a specific meaning and indicating tourism. To this end, Quranic terms were examined using Izutsu's semantic analysis method as theoretical support, and Quranic principles and criteria regarding tourism were extracted and analyzed. Based on the Quran's comprehensive view of humanity, the findings indicate the existence of criteria such as attention to both the material and spiritual aspects of human beings, positive semantic value, universality of travel in terms of audience and time, purposefulness and obligation, individual and collective dimensions, permanence, readiness for travel foundations and destinations, indication of material life, rejection of classist views, defensive readiness, encouragement of learning, learning from lessons, etc. The utilization of these criteria in planning and goal-setting regarding tourism will be an effective solution for its development from the perspective of the Quran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Literary Doubts
  • Critique of the Quranic
  • Contradict
  • Quranic Doubts
  • Kaf for the Second Person
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌فارس، احمدبن‌زکریا، معجم مقاییس اللغه، دفتر تبلیغات اسلامی، قم: 1404 ه. ق.
  3. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، چ سوم، ۱۴۱۴ ه. ق.
  4. احمد مختار، عمر، علم الدلاله، قاهره: عالم الکتب، 1998 م.
  5. ـــــــــــــــــــــ، معناشناسی، ترجمه سیدحسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی، 1386.
  6. ادبی، حسین، رسانه ملی و توسعه گردشگری، قم: صدا و سیما مرکز پژوهش‌های اسلامی، 1390.
  7. ازهری، تهذیب اللغه، بیروت: دار احیا التراث العربی، 1421ه. ق.
  8. ایزوتسو، توشیهکو، خدا و انسان در قرآن، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1373.
  9. ـــــــــــــــــــــ، مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: بی‌نا، 1388.
  10. تاج‌الدین، محمدباقر، طراحی طرح آمارگیری از گردشگری ورودی، طرح پژوهشکده آمار، 1388.‌
  11. جوادی‌آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم: اسراء، ۱۳۸۵.
  12. حسینی‌شاه‌عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنا عشری، تهران: میقات، 1363.
  13. خرمشاهی، بهاءالدین، روش پدیدارشناسانه ایزوتسو در قرآن‌پژوهی، گلستان قرآن، ش 68، 1380.
  14. راغب‌اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ القرآن، قم: دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، 1404 ه. ق.
  15. السامرائی، فاضل صالح، معانی النحو، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1428.
  16. طباطبایی، محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان‌، ترجمه محمدباقر موسوی‌همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۴.
  17. طبرسی، فضل، ترجمه مجمع‌البیان، ترجمه رضا ستوده‌فراهانی، تهران: بی‌نا، 1360.
  18. طریحی، مجمع‌البحرین، مرتضوی، تهران: چ سوم، 1416 ه‌. ق.
  19. طیب، سیدعبدالحسین، اطیب البیان، تهران: انتشارات اسلام، چاپ دوم، 1378.
  20. فراهیدی، العین، قم: هجرت،‌ چ دوم، 1410 ه. ق.
  21. فیرحی، داوود، خان‌محمدی، کریم، «کاربرد روش معناشناسی در مطالعه عقلانیت شیعه بر مبنای اندیشه تفسیری علامه طباطبایی»، فصلنامه شیعه‌شناسی، ش 46، 1393.
  22. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، منشورات دارالرضی، قم: بی‌تا.
  23. قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1383.
  24. قرشی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الإسلامیه، چاپ ششم، 1412 ه ق.
  25. لاینز، جان، مقدمه‌ای بر معناشناسی زبان‌شناختی، ترجمه حسین واله، تهران: گام نو، 1383.
  26. لطفی، بهنام، گردشگری به‌مثابه یک صنعت، مجله راهبرد، 1387.
  27. مصطفوی، حسن، التحقیق، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.
  28. مکارم‌شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1374.
  29. هویدی بغدادی، محمد، تفسیر المعین، قم: ذوی القربی، بی‌‌تا.