دشمن‌شناسی سیاسی-اجتماعی با تأکید بر اندیشه‌های قرآنی امام خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه قرآن و مستشرقان مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث جامعه‌المصطفی العالمیة(ص)، قم، ایران

2 نویسنده مسئول، دکتری گروه علوم قرآنی، دانشکده قرآن و حدیث، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران،

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف تبیین ابعاد سیاسی ـ اجتماعی دشمن‌شناسی بر پایه‌ی آموزه‌های قرآنی و اندیشه‌های امام خامنه‌ای انجام شده است. اهمیت تحقیق در این است که دشمن‌شناسی نه‌تنها ابزاری نظری، بلکه ضرورتی عملی برای حفظ هویت دینی، استقلال سیاسی و انسجام اجتماعی جوامع اسلامی محسوب می‌شود.
روش: پژوهش به شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. داده‌ها شامل آیات قرآن کریم، تفاسیر معتبر، و بیانات و آثار امام خامنه‌ای در حوزه دشمن‌شناسی گردآوری و تحلیل محتوایی شده‌اند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که قرآن کریم چارچوبی جامع برای دشمن‌شناسی ارائه می‌کند و دشمنان را به دو دسته‌ی آشکار (کفار، مشرکان و منافقان) و پنهان (نفاق درونی، ضعف‌های اخلاقی و نفوذ فرهنگی) تقسیم می‌نماید. اندیشه‌های امام خامنه‌ای نیز با الهام از قرآن و تجربه‌ی تاریخی معاصر، این تقسیم‌بندی را تأیید و تکمیل کرده است. از نگاه ایشان، مهم‌ترین تهدیدات داخلی شامل نفاق، ضعف روحیه‌ی ملی و وابستگی فرهنگی ـ اقتصادی است؛ در حالی‌که دشمنان خارجی از ابزارهایی همچون تحریم اقتصادی، جنگ نرم و تهاجم فرهنگی برای تضعیف جوامع اسلامی بهره می‌برند. راهکارهای مقابله با این تهدیدات، در قرآن و بیانات امام خامنه‌ای، بر اصولی چون تقویت ایمان، وحدت اجتماعی، ارتقای آگاهی عمومی، تقویت بنیه‌ی دفاعی، مقابله با جنگ نرم و خوداتکایی اقتصادی استوار است.
نتیجه‌گیری: این پژوهش بر ضرورت ایجاد نظامی جامع برای دشمن‌شناسی در جوامع اسلامی تأکید دارد؛ نظامی که هم بر آموزه‌های قرآنی مبتنی باشد و هم از تحلیل‌های راهبردی معاصر بهره گیرد. بدین ترتیب، دشمن‌شناسی نه‌تنها یک وظیفه‌ی دینی، بلکه ضرورتی حیاتی برای صیانت از استقلال، امنیت و هویت فرهنگی جوامع اسلامی به‌شمار می‌رود.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the enemy's front from the perspective of Imam Khamenei with an emphasis on the verses of the Holy Quran.

نویسندگان [English]

  • BAGHER Riahi Mehr 1
  • hosein sepehrifard 2
1 Assistant Professor of Quran and Oriental Studies, Higher Institute of Quran and Hadith, Al-Mustafa International University:
2 Corresponding Author, PhD in Quranic Sciences, Faculty of Quran and Hadith, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

The issue of recognizing the enemy is of great importance for confronting enemies, and without recognizing the enemy's fronts and their characteristics, it is impossible to create deterrence against it or confront the enemy. This issue is doubly important in the present era, because after the Islamic Revolution of Iran and the rise of the Islamic Republic of Iran against the global arrogant powers and the creation of waves of resistance against the pharaohs of the time, the hostility of the arrogant powers and enemies of Islam has become more obvious and serious. Therefore, in the Islamic society of Iran, which is led and guided by the Supreme Leader and in the present era in the hands of Imam Khamenei, an analysis of Imam Khamenei's Quranic thought in the field of recognizing the enemy's front is of great necessity. Therefore, in this article, the author, using a descriptive-analytical method and collecting information through library methods and content analysis, discusses and examines the topic of "Recognizing the enemy's front from Imam Khamenei's perspective with emphasis on verses and narrations." The results of this study indicate that: The Supreme Leader of the Islamic Revolution, by advising people to avoid the enemy within, guides them to recognize the enemy outside and calls the factor of victory over the internal enemy recognition and victory over the internal enemy. He also lists characteristics based on verses of the Quran such as arrogant nature, enemy of hypocrisy, and pretending to be friends in times of hostility,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khamenei
  • internal enemies
  • external enemies
  • hypocrisy
  • breach of promises
  • Islamic system
ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر. تفسیر القرآن العظیم. تحقیق: محمد حسین شمس‌الدین، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۹.
چامسکی، نوآم. کنترل افکار عمومی. ترجمۀ محمدرضا توکلی، نشر نی، بی‌تا.
دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامۀ دهخدا. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۸۰.
سیوطی، جلال‌الدین. تفسیر الجلالین. مؤسسۀ انتشاراتی حسینی اصل، ۱۳۹۱.
طباطبایی، سید محمدحسین. تفسیر المیزان. ج ۲، قم: انتشارات جامعۀ مدرسین، ۱۳۶۳.
طبرسی، فضل بن حسن. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲.
طوسی، محمد بن حسن. التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۷.
عمید، حسن. فرهنگ عمید. چاپ بیست‌وپنجم، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۱.
فخر رازی، محمد بن عمر. التفسیر الکبیر. ج ۱۵، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸.
فیض کاشانی، ملا محسن. تفسیر الصافی. تهران: انتشارات الصدر، ۱۴۱۵.
کاشانی، ملا فتح‌الله. منهج الصادقین فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسلامیه، ۱۳۳۶.
گرامشی، آنتونیو. دفاتر زندان. ترجمۀ محمدتقی دلفروز، نشر آگاه، ۱۳۹۹.
لیند، ویلیام اس. جنگ چهارم. ترجمۀ حسین عباسی، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۹۸.
معین، محمد. فرهنگ معین (فارسی). چاپ دوم، تهران: زرین، نگارستان کتاب، ۱۳۷۴.
مکارم شیرازی، ناصر. تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴.
والتز، کنت. نظریۀ سیاست بین‌الملل. ترجمۀ علیرضا طیب، نشر نی، ۱۴۰۲.
والرشتاین، امانوئل. نظام جهانی مدرن. ترجمۀ محسن ثلاثی، نشر ثالث، ۱۴۰۳.
Buzan, B., & Hansen, L. The evolution of international security studies. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2009.
Jervis, R. Perception and misperception in international politics. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1976.